| 31298 |
welpoeder |
borax:
boraks (Q111p Klimmen, ...
Q099q Rothem),
fijngestampt glas:
fīngǝštamp ˲glās (L299p Reuver),
glaszand:
glas˲zant (L289p Weert),
heksespij:
(h)ɛksǝspāj (Q083p Bilzen
[(lasmiddel dat in het vuur wordt gesmeten)]
),
hoorn:
hø̜̄.rǝ (L331p Swalmen
[(van paardenhoef)]
),
poeder:
pujǝr (Q083p Bilzen
[(werd gebruikt bij het maken van machinestukken)]
),
scherp zand:
scherp zand (L291p Helden, ...
L290p Panningen),
sxɛ̄rp ˲zãnt (L165p Heijen),
welbladpoeder:
wɛlblatpudǝr (Q121p Kerkrade),
welpoeder:
wɛlpujǝr (L217p Meerlo),
welzand:
węlzantj (L330p Herten),
wit zand:
wit zand (Q095p Maastricht),
witte zand:
wetǝ zant (Q099q Rothem),
wetǝ zantj (L330p Herten, ...
L382p Montfort),
wetǝ zãnt (K353p Tessenderlo),
wisǝ zaŋk (Q121p Kerkrade
[(vroeger)]
, ...
Q121b Spekholzerheide),
witte zavel:
wetǝ zǭvǝl (Q086p Eigenbilzen),
zand:
zānt (P176b Bevingen
[(wit)]
),
zavel:
zǭvǝl (Q083p Bilzen
[(werd in het vuur gestrooid tegen verbranden)]
),
zilverzand:
zelǝvǝrzantj (L299p Reuver),
zuiver zand:
zȳvǝr zãnt (L159a Middelaar)
|
Poeder dat men op de aaneen te wellen stukken metaal strooit om te voorkomen dat het metaal verbrandt. Zoals blijkt uit de antwoorden van de informanten, wordt als welpoeder onder meer borax (natriumdiboraat), soda, wit zand en fijngestampt glas gebruikt. Het welpoeder vormt een slak op het metaal en verhindert zo het verbranden van het metaal. [N 33, 193; N 33, 340]
II-11
|