e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Eisden

Overzicht

Gevonden: 3771

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
anjer, anjelier (dianthus caryophyllus l.) groffiaat: -  gerofiauten (Eisden), groffiaat (Eisden), laurierboompje: [Eigenlijk Laurus] -  lereerbuimke (Eisden) tuinanjer III-2-1
anker anker: aŋkǝr (Eisden) Stuk ijzer dat wordt gebruikt om muren, vloeren, gordingen etc. met elkaar te verbinden. Het is gewoonlijk samengesteld uit een schieter en een veer. De schieter vormt het metalen onderdeel aan de buitenzijde van de muur en bestaat uit een metalen staaf die in het midden een nok heeft. De veer brengt de verbinding tussen schieter en muur of vloer tot stand. Schieter en veer kunnen met behulp van één of meer spieën aan elkaar worden bevestigd. Zie ook afb. 72. De woordtypen 'strijkanker', 'trekanker' en 'strekanker' worden specifiek gebruikt voor een anker waarvan de veer in de dwarsrichting over twee of drie balken ligt. Het dient om muren te verankeren die evenwijdig lopen met de balklaag. [N 31, 38; N 4A, 51b; N 54, 123b; N 54, 124a; N 54, 126; monogr.] II-9
anthraciet anthraciet: anthraciet (Eisden  [(Eisden)]   [Maurits]) Steenkool met minder dan tien procent vluchtige bestanddelen. [N 95, 468; N 95, 460; monogr.] II-5
apart lossen apart lossen: doeven apaart lossen (Eisden), een voor een lossen: doeven ein vôêr ein lossen (Eisden) het apart lossen van jonge en oude duiven? [N 93 (1983)] III-3-2
appel, algemeen appel: appel (Eisden, ... ), appəl (Eisden, ... ) [ZND 01 (1922)] [ZND 26 (1937)] I-7
aren lezen aren rapen: ǭi̯ǝrǝ rā.pǝ (Eisden), oogsten: ǫu̯xstǝ (Eisden) Het oprapen en verzamelen van de achtergebleven aren op het veld. Het was vroeger gewoonte de aren die op het pasgemaaide en geoogste veld achterbleven, te laten liggen, zodat behoeftigen deze konden verzamelen. Het was een vorm van armenzorg. [N 15, 35; JG 1a, 1b, 1c, 2c; L 39, 40; Lu 3, 6; R [s], 31; R 3, 68; monogr.; add. uit A 23, 16.2] I-4
arend van de zeis ang: ãŋ (Eisden), hãŋ (Eisden) Het blad van de zeis loopt aan de zijde waar het met de steel verbonden is uit in een smal, vaak extra verstevigd, stukje staal, de arend, dat tegen de steel van de zeis aanligt en door middel van de zeisring daaraan wordt vastgemaakt. Aan het uiteinde is de arend voorzien van een nokje dat in een gat in de steel wordt gestoken of geslagen; soms zijn er twee dergelijke nokjes (vergelijk het woordtype dobbelang). Voor de hoek die de arend met het zeisblad maakt, en het belang hiervan voor een goede "voering" van de zeis, zie de algemene toelichting bij deze paragraaf. Zie afbeelding 5, nummer 1. [N 18, 68a; JG 1a, 1b; A 4, 28c; A 14, 1; L 20, 28c; L 45, 1; monogr.] I-3
armenbanken achterbanken: de achterbenk (Eisden, ... ) De banken achter in de kerk, die niet werden verpacht [gemeine banken, vrije banken, ermebanke, vrije plaatsen?]. [N 96A (1989)] III-3-3
armkogel armsgat: ē̜rms˲gāt (Eisden) De ronding in de armsgatuitsnijding. [N 59, 101b] II-7
armsgatuitsnijding uitsnijding: ūtsnejeŋ (Eisden) De uitsnijding voor de mouw bij het colbert. [N 59, 101a] II-7