| 20778 |
groente |
gemeus:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 01 (a-m)
gemües (Q259p Lontzen)
|
groenten [ZND 24 (1937)]
III-2-3
|
| 21328 |
groentevrouw |
marktvrouw?:
mahdvroøw (Q259p Lontzen)
|
groentenvrouw [ZND 24 (1937)]
III-3-1
|
| 22504 |
grote knikker |
oks:
oxe (Q259p Lontzen)
|
Knikker: de grote (glazen of stenen). [ZND 16 (1934)]
III-3-2
|
| 21508 |
grove stem |
grove stem:
ɛn groof steom (Q259p Lontzen)
|
grove stem [ZND 24 (1937)]
III-3-1
|
| 19075 |
gunnen |
gunnen:
junne (Q259p Lontzen, ...
Q259p Lontzen)
|
Ge moet hem dat geluk gunnen [ZND 24 (1937)] || Ik zal u ook iets gunnen [ZND 24 (1937)]
III-1-4
|
| 29733 |
haag |
haag:
hāx (Q259p Lontzen)
|
Omheining van levend hout ter afpaling van een erf of een stuk land. Men kent verschillende soorten hagen onder andere beukenhaag, elzenhaag, ligusterhaag, meidoornhaag, taxushaag en vlierhaag. [N 14, 62; RND 20; Wi 9; S 13, add.; Vld.; A 25, 4a; L 1a-m; L B2, 279; JG 1b, add.; L 32, 45; monogr.]
I-8
|
| 24532 |
haagappel |
hagenpinkel:
zie ook ZND01, a-m en u 79, apart ingevoerd
hagepinkele (Q259p Lontzen)
|
haagappel, kleine steenvrucht vd haag- of meidoorn [ZND 24 (1937)]
III-4-3
|
| 29637 |
haam |
haam:
hām (Q259p Lontzen)
|
Kraagvormig halsjuk van een trekpaard dat op de schouderbladen rust en zich met de bewegende schouders kan meebewegen. Het bestaat voornamelijk uit twee gebogen haamspanen (cf. lemma Haamspanen) die door middel van een haamslot (cf. lemma Haamslot) aan elkaar worden vastgemaakt. Om de nek van het paard te beschermen zijn aan de binnenkant van de haamspanen kussens aangebracht (cf. lemma Haamkussen). Aan de trekhaken van het haam (cf. lemma Trekhaken, trekogen) worden de strengen bevestigd (cf. lemma Strengen) waarmee het paard trekt. Het woord is in heel Limburg mannelijk. [JG 1a, 1b; N 13, 1; L 1 a-m; L 26, 1; R 3, 60; S 12; monogr.]
I-10
|
| 17748 |
haar |
haar:
et hoor krolle (Q259p Lontzen),
haren (mv.):
ho.rə (Q259p Lontzen)
|
haar (op het hoofd) [RND] || het haar krullen (krullen maken) [ZND 29 (1938)]
III-1-1
|
| 32888 |
haarspit |
haarbol:
harbōl (Q259p Lontzen)
|
Het haarspit is het draagbare aambeeldje waarop de zeis wordt gehaard. Het bestaat uit een ijzeren pin met een verstaalde enigszins bolle kop, die doorgaans vierkant van omtrek is en tot buiten de pin uitsteekt. Het haarspit kan in de grond worden gestoken (in het veld), of in een haarblok (op de boerderij). Om te verhinderen dat het haarblok te ver in de grond of het haarblok wordt gedreven, heeft men aan het haarspit, enkele centimeters onder de kop, een extra onderdeel vastgemaakt; dit kan bestaan uit enkele ringetjes, meestal twee of vier, een rond of vierkant plaatje, of uit twee dwarspinnetjes (spieën, die doorgaans van hout zijn). Als men het haarspit in de grond steekt, legt men vaak twee blokjes, plankjes of stenen onder de ringetjes of de spieën. De door de informanten opgegeven benamingen voor dit onderdeel van het haarspit staan achteraan in dit lemma. Zie afbeelding 7b, nummer 2. [N 18, 87, JG 1a, 1b, 1d, 2a, 2c; A 4, 28e; L 20, 28e; add. uit N 14, 131; N 18, 68f, 85 en 87; A 23, 16; Lu 1, 16; monogr.]
I-3
|