19564 |
schenkkan |
karaf:
kəraf (L318e Altweerterheide)
|
waterkan, glazen wijn- of likeurkan
III-2-1
|
33496 |
schil van een vrucht |
bast:
bast (L318e Altweerterheide)
|
schil, groene —
I-7
|
25044 |
schim, schaduw, glimp |
schim:
schieëm (L318e Altweerterheide),
BNO.
scheêm (L318e Altweerterheide)
|
schim, schaduw, glimp
III-4-4
|
30812 |
schoenmaker |
schoenmaker:
sxōnmākǝr (L318e Altweerterheide),
sxōnmę̄kǝr (L318e Altweerterheide)
|
In dit lemma zijn zowel de benamingen verwerkt voor "de persoon die schoeisel vervaardigt" als voor "de persoon die schoeisel repareert". [N 60, 216a; N 60, 231a; Wi 2; N 60, 75; monogr.]
II-10
|
30813 |
schoenmaker -bijnamen |
pekfister:
pę̄kvīstǝr (L318e Altweerterheide)
|
Bijnamen voor de schoenmaker. [N 60, 216b; N 60, 75; monogr.]
II-10
|
18394 |
schoensmeer |
wiks:
wiks (L318e Altweerterheide, ...
L318e Altweerterheide)
|
schoensmeer
III-1-3, III-2-1
|
19424 |
schoon, rein |
zuiver:
zy(3)̄.vər (L318e Altweerterheide)
|
schoon
III-2-1
|
20353 |
schoonzoon |
schoonzoon:
schoeënzoeën (L318e Altweerterheide)
|
schoonzoon
III-2-2
|
20263 |
schoonzuster |
zwegerse:
zwieêgerse (L318e Altweerterheide)
|
schoonzus
III-2-2
|
27691 |
schoorsteen |
schoorsteen:
sxūǝrstęj.n (L318e Altweerterheide)
|
Hoge, gemetselde koker met één of meer kanalen, die dient om de rookgassen van een vuurhaard door middel van luchttrek buiten het gebouw af te voeren. Buitendaks wordt de schoorsteen tot boven de nok opgemetseld om geen last te hebben van valwinden die de rook in de kanalen kunnen terugdrijven. De schoorsteen wordt doorgaans afgedekt met een kap. Zie ook het lemma 'Schoorsteenkap'. In dit en de volgende lemmata wordt met de term 'schoorsteen' vooral de kamerschoorsteen bedoeld, een van baksteen opgetrokken rookleiding met mantel voor het inbrengen van de afvoerpijp van een losse kachel of haard. De kamerschoorsteen bestaat uit de stoel, het benedengedeelte waarvoor de kachel of haard wordt geplaatst, met daarboven de boezem waarin de verschillende rookkanalen zijn aangebracht. Het onderste gedeelte van de boezem wordt gewoonlijk met een houten of marmeren schoorsteenmantel bekleed, terwijl de bovenboezem wordt beraapt en √≤f afgepleisterd √≤f behangen. Om ruimte te sparen wordt een kamerschoorsteen soms in een hoek van het vertrek gemetseld. In Q 1 werd een dergelijke constructie een 'hoekschouw' ('hok'̄xō') genoemd. In Q 121 werd de schoorsteen tegelijk met het optrekken van de kelderwanden opgetrokken. Men noemde dit: 'een kamin voorbouwen' ('enǝ kamīn vȳrbǫwǝ'). Om verzekerd te zijn van een goede trek werd de binnenzijde van de schoorsteen ruw met specie bepleisterd. Deze werkzaamheden werden 'uitsmeren' ('ūsšmīrǝ') genoemd. [S 32; Gi 2, I; N 32, 25a; A 28, 22d; L 12, 9; monogr.; Vld.]
II-9
|