| 31624 |
kalkoenen, krammen |
klammen:
(enk)
klam (L417p As),
schroeven:
šruf (L417p As)
|
Uitsteeksels aan de onderzijde van hoefijzers. Men onderscheidt de aangesmede kalkoenen, die vast op beide uiteinden of takken van het hoefijzer gesmeed worden, en de schroefkalkoenen, die in het hoefijzer vastgedraaid of -geklemd kunnen worden. De woordtypes krammen en krampen worden in het onderzoeksgebied vooral gebruikt voor naar beneden omgebogen delen aan de uiteinden van de hoefijzertakken, die op deze wijze eveneens een uitsteeksel vormen. Kalkoenen worden toegepast om een paard meer houvast te geven bij het trekken van zware lasten, om slijtage van de achterkant van het hoefijzer tegen te gaan en, in de winter, om bij gladheid het wegglijden te verhinderen. In elk hoefijzer worden 3 of 4 kalkoenen aangebracht, meestal in combinatie met een metalen plaatje aan de voorzijde van het hoefijzer, de ɛstootɛ. Verwisselbare kalkoenen kunnen verschillende vormen hebben. Zo kent men in L 289 stompe, spitse, platte en beitelvormige kalkoenen en in Q 83 puntige, H-vormige en kruisvormige. Deze twee laatste werden hache (fr.) ((h)as) respectievelijk kruisje (krajska) genoemd. Zie ook afb. 235. Vgl. voor het woordtype stollen (L 159a, L 165, L 192a, L 213, Q 95) ook het Hgd. Stollen: "kalkoen(en) voor een hoefijzer".' [N 33, 368a; N 33, 368b; N 33, 370; JG 1a; JG1b; JG 1d; JG 2b; monogr.; N 33, 358 add.]
II-11
|
| 18838 |
kalm, bedaard |
bedaard:
bedaard (L417p As),
kalm:
kàlm (L417p As),
rustig:
réstig (L417p As)
|
niet opgewonden, kwaad of zenuwachtig [bedaard, stil, kalm] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 34170 |
kalven |
kalven:
kau̯vǝ (L417p As),
kau̯vǝn (L417p As)
|
Een kalf ter wereld brengen, gezegd van de koe. [JG 1a, 1b; N 3A, 46; S 16; L 1a-m; monogr.]
I-11
|
| 18725 |
kam |
kam:
kamp - kem (L417p As)
|
kam (enkelvoud - meervoud) [ZND 01 (1922)]
III-1-3
|
| 18564 |
kamerjas |
peignoir (fr.):
pənwaar (L417p As)
|
een kamerjas [N 59 (1973)]
III-1-3
|
| 22487 |
kamerschieten |
kamerschieten:
kamersjeete (L417p As)
|
Het gebruik om schoten te lossen bij een bruiloft. [N 88 (1982)]
III-3-2
|
| 19453 |
kamerstoel |
kakstoel:
(gemeenzaam)
kàkstool (L417p As),
kamerstoel:
(beschaafd)
kāmerstool (L417p As)
|
Klein draagbaar gemak in de vorm van een stoel (gemakstoel, kakstoel, kamerstoel, kakkedoor, stilletje) [N 79 (1979)]
III-2-1
|
| 24509 |
kamille (alg.) |
hondsbloem:
hònsbloom (L417p As)
|
kamille
III-4-3
|
| 26416 |
kamkuil |
kamgat:
ka.mp˲gā.t (L417p As)
|
Uitholling in de vloer waar het kamrad in draait. Een kamkuil is noodzakelijk wanneer het kamrad een grote omtrek heeft. De kroon uit Q 180 was 0,5 m diep. Het rad dat in deze kroon draaide, werd door de informant een ɛkroonradɛ genoemd.' [Vds 102; Jan 116; Coe 81; Grof 99]
II-3
|