| 19374 |
sleutel |
sleutel:
sløtəl (Q163p Berg)
|
sleutel [ZND A1 (1940sq)]
III-2-1
|
| 24535 |
sleutelbloem |
kerksleuteltje:
kerksleutelke (Q163p Berg, ...
Q163p Berg)
|
sleutelbloem (tekening, beschrijving vh uiterlijk) [Lk 03 (1953)] || sleutelbloem, kweekplant (primula) [Lk 03 (1953)]
III-4-3
|
| 32901 |
slijpbus, hoorn |
hoorn:
gōn (Q163p Berg),
slijptoet:
slāi̯ptūt (Q163p Berg),
toet:
tū.t (Q163p Berg)
|
Om goed te kunnen scherpen moet de wetsteen vochtig zijn. Daartoe droeg de maaier de wetsteen in een bakje of busje met water aan zijn riem of broekband. Soms werd hiertoe een stevige koehoorn gebruikt, waaraan een haakje was bevestigd. Soms ook plaatste men de bus of de hoorn met de punt in de grond. Waar het gebruik van de houten strekel en van de wetsteen niet (meer) onderscheiden is, wordt de slijpbus of hoorn (met vloeistof) die bij de wetsteen hoort, wel verward met het zandblok of de klomp (met zavel) die bij de strekel hoort. In de Belgische Kempen en in West-Haspengouw komt de slijpbus niet voor. Zie afbeelding 9, nummer 5. Zie ook het volgende lemma voor de inhoud van de slijpbus. [N 18, 81; JG 1a, 1b, 2c; A 23, 16II; monogr.]
I-3
|
| 33082 |
sluitlaag |
sluitring:
slau̯.tre.ŋk (Q163p Berg)
|
De laatste laag op de wagen. [JG 1b]
I-4
|
| 33973 |
smalle buikriem |
buikzeel:
bau̯.k˲zē.l (Q163p Berg)
|
Riem of ketting die onder de buik van het paard doorloopt en beide strengen verbindt. Vergelijk ook lemma Brede Buikriem. [JG 1b, 1c, 1d, 2c; N 13, 61]
I-10
|
| 20924 |
smeren |
smeren:
smēͅrə (Q163p Berg)
|
smeren [ZND A1 (1940sq)]
III-2-3
|
| 31192 |
smidse |
smis(se):
smis (Q163p Berg)
|
In het algemeen de werkplaats van een smid en meer in het bijzonder de plaats waar de smidsvuurhaard is ondergebracht. Zie ook afb. 1. [N 33, 5; S 33; JG 1a; JG 1b; monogr.]
II-11
|
| 32880 |
snede van het blad van de zeis |
snede:
snī (Q163p Berg)
|
De scherpe snijdende binnenzijde van het blad van de zeis. Zie afbeelding 5, nummer 4. Bedoeld is hier de algemene benaming voor de snijkant van de zeis. In sommige gebieden, met name in enkele dorpen tussen het waat-gebied (in het noorden van Belgisch Limburg) en het snede-gebied (in het zuiden ervan) wordt onderscheid gemaakt tussen de eigenlijke snede en het haarpad: de smalle rand die bij het haren op het zeisblad wordt geslagen en waarvan de snede het uiteinde vormt. Zie voor deze laatste het volgende lemma: ''haardpad''. Wanneer er meer dan één variant voor een plaats was opgegeven, is bij voorkeur het materiaal van de mondelinge enquêtes in gebracht.' [N 18, 68d; JG 1a, 1b, 2c; add. uit N 17, 100; monogr.]
I-3
|
| 25191 |
sneeuwx |
sneeuw:
snéé (Q163p Berg)
|
sneeuw [RND]
III-4-4
|
| 17590 |
snuit |
naas:
nǭs (Q163p Berg),
naaskoter:
nǫskūtǝr (Q163p Berg)
|
Zie afbeelding 2.6. [JG 1a, 1b]
I-9
|