| 32958 |
tweede klaveroogst |
tweede snid:
twɛ̄dǝ šnēt (L429a Berg)
|
In verband met de benamingen voor nagras is de informanten ook gevraagd of ze een specifiek woord kenden voor de tweede klaveroogst; hier zijn alleen de opgaven opgenomen die afweken van die voor ''nagras''. [N 14, 128c]
I-3
|
| 33998 |
twijg |
roetje:
rytšǝ (Q163p Berg),
wisje:
wiskǝ (Q163p Berg)
|
Vaak wordt in plaats van een zweep ook een twijg gebruikt om het paard aan te vuren. [JG 1a, 1b; monogr.]
I-10
|
| 33597 |
ui, ajuin |
un:
yn (Q163p Berg)
|
ajuin (sg) [Goossens 1b (1960)]
I-7
|
| 33788 |
uier |
ouwer:
au̯ǝr (Q163p Berg),
áu̯.ǝr (Q163p Berg)
|
De melkklier van de koe zoals zij zich uitwendig vertoont onder aan de buik. Op de kaart is het woordtype uier niet opgenomen. [JG 1a, 1b; Gwn V, 7; L 8, 24a; L 14, 27a; RND 127; S 38; Wi 51; monogr.] || Uier, alle tepels samen. [N 19, 19b; JG 1a, 1b]
I-11, I-12
|
| 34157 |
uieren |
vervleug:
vǝrvlø̜̄x (L429a Berg)
|
Een zwellende uier krijgen in de draagtijd, gezegd van de koe. [N 3A, 35; A 9, 16; monogr.]
I-11
|
| 34089 |
uierkwartier |
deem:
dē̜m (L429a Berg)
|
Kwartier van de koeuier in het algemeen. [A 9, 12]
I-11
|
| 24260 |
uil |
uil:
ajəl (Q163p Berg)
|
uil [ZND A2 (1940sq)]
III-4-1
|
| 32709 |
uiteenploegen |
uitereenbelken:
utǝręi̯nbelǝkǝ (L429a Berg),
uitereengooien:
áu̯tǝrē.ngoi̯ǝ (Q163p Berg)
|
Manier van ploegen (met een "enkele" ploeg), waarbij de voren in de richting van de zijkanten van de akker worden omgekeerd. Nadat men aan een van beide zijden de eerste voor heeft geploegd, laat men de ploeg slepend over de wendakker gaan naar de andere zijde, om daar de tweede voor te ploegen. Via de andere wendakker verplaatst men zich weer naar de overzijde. Achtereenvolgens ploegt men nu de 3e voor tegen de Ie, de 4e tegen de 2e, enz. Terwijl de sleepweg van de ploeg over de wendakkers steeds korter wordt, komen de beide voren dichter bij elkaar te liggen, totdat zij midden op de akker bij elkaar komen en daar een greppel of laagte vormen. Voor de termen aanschieten op de reen en op de reen beginnen zie men ook het lemma de eerste voor ploegen, onder C. [N 11, 48; N 11A, 121a; JG 1a + 1b; A 33, 1a + b; monogr.]
I-1
|
| 33716 |
uitgegraven dennenwortel |
dennenwortel:
dɛnǝwø̜rtǝl (L429a Berg)
|
[R 3, 3; L B2, 344]
I-8
|
| 32967 |
uitkomen |
uitkomen:
au̯.tkō.mǝ (Q163p Berg)
|
Het boven de grond uitkomen van het gekiemde zaadkorreltje. [JG 1a, 1b; monogr.; add. uit S 17]
I-4
|