| 24415 |
kruipend ongedierte |
maden en rupsen:
mōi̯ən eͅn røͅpsə (K358p Beringen)
|
wormachtig en kruipend gedierte [N 26 (1964)]
III-4-2
|
| 17649 |
kruis |
kruis:
een kruis, twee kruisen (K358p Beringen),
ieë kruis, twieë kruise (K358p Beringen),
kroes (K358p Beringen),
krø̜̄.s (K358p Beringen),
krø̜̄s (K358p Beringen),
ui = oeu
e kruis, twiëe kruisen (K358p Beringen)
|
Beenderenstelsel aan het einde van de rug. [N 3A, 109] || Een kruis, twee kruisen. [ZND 29 (1938)] || Kruis. [ZND 01 (1922)] || Kruising van ruggegraat en achterheupen, uitlopend in de staart en staartwortel. Zie afbeelding 2.31. [JG 1a, 1b; N 8, 13 en 14]
I-11, I-9, III-3-3
|
| 23203 |
kruisbeeld |
crucifix (<lat.):
crøsəfiks (K358p Beringen),
krysifix (K358p Beringen),
kruisbeeld:
een kruisbieëld (K358p Beringen)
|
Crucifix. [ZND 01 (1922)] || Kruisbeeld. [ZND 22 (1936)]
III-3-3
|
| 34081 |
kruisbeen |
kruisbeen:
krø̜̄sbii̯ǝn (K358p Beringen),
krø̜̄s˱bin (K358p Beringen)
|
Heiligbeen, os sacrum; één der beenderen van het bekken. Het is een driehoekig beenstuk, ontstaan uit de vergroeiing van vijf wervels. [N 3A, 110a]
I-11
|
| 33551 |
kruisbes |
kroenzel:
kroensel (K358p Beringen),
kroesbeer:
verzamelfiche, ook mat. van ZND01, u 138
kroesbeer (K358p Beringen),
kroezel:
verheven ("aristocratisch")
grozel (K358p Beringen),
stekbeer:
stekbēr (K358p Beringen)
|
kruisbes [ZND 01 (1922)], [ZND 16 (1934)]
I-7
|
| 23313 |
kruisen, kruisdagen? |
kruisen:
kr^ö.sə (K358p Beringen)
|
kruisen [RND]
III-3-3
|
| 24380 |
kruisspin |
kruisspin:
krø͂ͅi̯spin (K358p Beringen)
|
kruisspin, spin met wit kruis op de rug die radvormig web maakt [N 26 (1964)]
III-4-2
|
| 26823 |
kruiwagen |
kruiwagel:
krø̜i̯wāgǝl (K358p Beringen),
kruiwagen:
krø̜̄wāgǝ (K358p Beringen)
|
Kleine eenwielige kar met twee berries, waarmee hij door een mens voortgeduwd en soms ook getrokken wordt. Vaak is er op de berries een bak gemonteerd, waarvan de zijplanken soms afgenomen kunnen worden. Er bestaan echter ook kruiwagens zonder zijplanken en met enkel een hoge voorplank, waarbij de berries via scheien met elkaar verbonden zijn. Zie voor het onderscheid de lemmata bakkruiwagen, scheienkruiwagen en platte kruiwagen. De informant van P 214 merkt hierover op: een soort kruiwagens met planken bodem. Zijstukken kunnen naar believen opgezet of afgenomen worden". De kruiwagen wordt gebruikt voor het vervoer van kleine lasten, zoals bijvoorbeeld mest. Volgens de informant uit Q 77 werd de kruiwagen gebruikt "om allerlei materiaal (behalve cement, zand enz.) te vervoeren" Volgens de informant uit L 269 gebruikt men de kruiwagen wel om zand te vervoeren. De respondent uit L 377 vermeldt als mogelijke vrachten "zakken - ook ander goed (aardappelen, wortels, steenkolen)". Zie voor meer informatie ook de lemmata kruiwagen in wld II,4, in wld II, 8 en in wld II, 9 en steenkar in wld II, 8. [N 18, 97a; N G, 51; N 11, 28; RND, 129; Gwn 8, 1b; S 19; L 29, 4; L 16, 19a; L 1a-m; L 1u, 139; L 45, 14a; L B, 193; JG 1d; A 14, 14a; monogr.]
I-13
|
| 34641 |
kruiwagenberrie |
berrie:
bɛri (K358p Beringen),
berries:
bɛris (K358p Beringen)
|
Elke van de twee lange draagbomen. Aan de voorzijde zijn de twee berries verbonden met de as van het kruiwagenwiel. Aan de andere kant van de berries bevinden zich de handvaten. Bij de meeste kruiwagens kunnen op de berries zijwanden geplaatst worden, zodat de kruiwagen een bak heeft. Bij de bakkruiwagen zijn deze zijwanden vast, en bij de scheienkruiwagen komen ze niet voor. Onderaan de berries bevinden zich de poten van de kruiwagen. [N 18, 98c + 99 + add; N G, 53a; JG 1a; JG 1b; RND 129; monogr.]
I-13
|
| 29960 |
kruizeel |
kruiriem:
krø̜̄rīm (K358p Beringen)
|
Riem die om de schouders gelegd wordt en aan de berries van de kruiwagen wordt vastgemaakt om het werk van de voerder te verlichten. Zie ook het lemma kruizeel in wld II.9. [N 18, 99, 100; JG 1a; JG 1b; JG 2a; JG 2b; JG 2c; L B, 90; L 35, 31; A 42, 16; monogr]
I-13
|