| 33657 |
grenssteen, grenspaal |
scheisteen:
(mv)
sxē̜stiǝnǝn (K358p Beringen)
|
De steen of paal die de grens tussen akkers aangeeft. Langs de grenzen van landerijen worden meest op de hoeken, maar ook op verschillende plaatsen elders dergelijke dikke stenen of palen geplaatst als grensmerkteken. [N 11, 9; JG 1b, 1c, 2c; L 35, 87; L 41, 24; monogr.]
I-8
|
| 33656 |
grensstrook langs een akker |
scheiriem:
sxɛ̄rīm (K358p Beringen)
|
Een strookje niet bewerkte grond tussen twee akkers. Gezien het feit dat een akker vier zijden heeft, kan men in principe een onderscheid maken tussen de onbewerkte grond in de lengterichting van de akker en aan de kop van de akker. Indien de strook in de lengterichting van de akker alleen als grens dienst doet, is zij ongeveer een halve meter breed; dient zij ook als doorgang voor voertuigen, dan kan zij twee tot vier meter breed zijn (L 322, 369, 415, P 49, 57). De strook aan de kop van de akker wordt niet alleen gebruikt als keerstrook voor de ploeg (de zogenaamde wendakker), maar ook als weitje waar schapen (L 322) of koeien (L 360, P 119) kunnen grazen. Vaak ook is deze grond begroeid met struikgewas (L 419, Q 5, 72, 74, 75, 76, 79, 80, 83, 84, 85, 153, 154, 155a, 160, 168) of bomen (Q 169). Uit de opgaven blijkt echter vaak niet welk van de voornoemde grenzen bedoeld wordt. Daarom is in het lemma geen onderscheid gemaakt tussen de verschillende grenzen; alleen als de zegslieden specifieke informatie met betrekking tot dit punt hebben vermeld, wordt dit per plaats opgenomen. Daarbij moet echter nooit uit het oog worden verloren, dat het hier gaat om een verouderd begrip. Naarmate de landbouw intensiever is geworden, zijn de oneconomische grensstroken, voor zover niet als toe- of doorgangsweg noodzakelijk, geheel verdwenen. [JG 1a, 1b, 1c, 2a-2, 2, 2b-4, 5, 2c; N 11, 7a; N 11, 7b; A 33, 11; A 33, 12, A33, 14a; A 33, 14b; monogr.; div.]
I-8
|
| 18081 |
griep |
griep:
grep (K358p Beringen)
|
Hoe noemt men tegenwoordig een zware verkoudheid met koorts ? (Deze ziekte, die nu vrijwel overal griep wordt genoemd, heette vroeger ook wel influenza) [ZND 49 (1958)]
III-1-2
|
| 20645 |
griesmeelpudding |
semoule (fr.):
Syst. Frings
smul (K358p Beringen, ...
K358p Beringen)
|
Crème van griesmeel, griesmeelpudding (semoel?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 21495 |
griffel |
griffel:
griffel (K358p Beringen)
|
De stift, waarmee op die lei wordt geschreven. [ZND 37 (1941)]
III-3-1
|
| 17906 |
grijpen naar |
pakken:
pakken (K358p Beringen)
|
Naar iets grijpen [ZND 35 (1941)]
III-1-2
|
| 18888 |
gril |
kuren:
ook materiaal znd 29, 16
kuren (K358p Beringen),
kyrə (K358p Beringen),
loets:
ook materiaal znd 29, 16
loetse (K358p Beringen),
loetsen (K358p Beringen)
|
kuren (znw) [ZND 01 (1922)]
III-1-4
|
| 33685 |
grind |
grind:
grent (K358p Beringen),
kiezel:
kizǝl (K358p Beringen)
|
Collectieve benaming voor de kleine keitjes die in grote menigte in diluviale gronden en op de bodem van de rivieren worden aangetroffen, kiezels. [S 11; L 1a-m; N 18, add.; monogr.]
I-8
|
| 24933 |
grindx |
grind:
ps. omgespeld volgens IPA!
grent (K358p Beringen)
|
grind [ZND 01 (1922)]
III-4-4
|
| 32968 |
groei |
was:
was (K358p Beringen)
|
Opgaven voor de uitdrukking "er zit geen groei in". [L 8, 7a; monogr.]
I-4
|