| 34006 |
het paard met een enkele lijn leiden |
met enkel kordeel varen:
męt ęŋkǝl kǝrdēl vǭ.rǝ (Q072p Beverst)
|
Het paard mennen met een lijn die uit twee delen bestaat, één dat via de rug van het paard de twee uiteinden van het gebit verbindt (cf. lemma Loenje), en een enkele lijn die aan het achterste einde van de eerste bevestigd is (cf. lemma Kordeel, Hotlijn). Die enkele lijn, het kordeel, houdt de voerman in de hand. Om het paard links te doen afslaan, houdt hij die strak gespannen; om het rechts te doen afzwenken, trekt hij met kleine schokjes (stuiklijn). Werkwoorden zoals varen en leiden werden niet door alle corresponenten gegeven. [JG 1b; N 8, 101a; N 13, 29; monogr.]
I-10
|
| 33921 |
het paard wennen aan tuig en arbeid |
aanspannen:
ǭnspanǝ (Q072p Beverst)
|
[N 8, 99]
I-9
|
| 25443 |
het vlees in stukken snijden |
kapotsnijden:
kǝpǫt snęjǝ (Q072p Beverst)
|
Als één der helften van het gekloofde dier verwerkt wordt, snijdt men deze eerst in enkele grote, wat handzamer stukken. [N 28, 98; monogr.]
II-1
|
| 25441 |
het vlees laten besterven |
laten drogen:
løtǝ drɛ̄gǝ (Q072p Beverst)
|
Na het verwijderen der ingewanden e.d. en het schoonmaken laat men het vlees hangen om het te laten afkoelen en opstijven. De volgende dat wordt het verder verwerkt. Enerzijds is dit een eis van de keuringsdienst (eventuele ziektes e.d. zijn dan makkelijker te constateren), anderzijds komt dit besterven volgens velen de smaak van het vlees ten goede. [N 28, 95; monogr.]
II-1
|
| 19415 |
het vuur doven |
uitdoen:
autdoen (Q072p Beverst),
auwetdoen (Q072p Beverst)
|
de kachel dooven [ZND 31 (1939)]
III-2-1
|
| 20404 |
heten |
heten:
heete (Q072p Beverst),
heetə (Q072p Beverst),
heiten (Q072p Beverst)
|
heeten [ZND 25 (1937)]
III-2-2
|
| 32923 |
heukeling |
heukel:
hīǝ.kǝl (Q072p Beverst),
heukeltje:
hē.kǝlkǝ (Q072p Beverst)
|
Het kleinste hoopje halfdroog hooi dat men ''s avonds maakt door het opwerken van de rijen, om ze ''s anderendaags weer uiteen te gooien. De kaarten 40, 42 en 44, respectievelijk "heukeling", "hoop" en "opper" hebben alle drie dezelfde opbouw, die weer in verband staat met de opbouw van de kaarten 39, 41 en 43: "op heukelingen zetten", "op hopen zetten" en "op oppers zetten". Voor deze zes kaarten zijn ook dezelfde symbolen voor gelijke opgaven gebruikt. [N 14, 104 en 103 add.; JG 1a, 1b, 2c; A 16, 3a; A 42, 20a, L 36, 1; L 38, 38a; monogr.]
I-3
|
| 32924 |
heukelingen spreiden |
breken:
[breken] (Q072p Beverst),
uitereengooien:
ǭu̯tǝrēi̯ngui̯ǝ (Q072p Beverst)
|
Het uiteengooien van de kleinste soort hoopjes, zodat ze verder kunnen drogen. Het voorwerp van de overgankelijke werkwoorden is steeds: heukelingen. ø...ŋ wijst op identieke antwoorden als in het lemma ''zwaden spreiden''.' [N 14, 105; JG 1a, 1b; A 34, 1; monogr.]
I-3
|
| 17645 |
heup |
heup:
houĕp (Q072p Beverst),
hōəp (Q072p Beverst)
|
de heup (zijde van het lichaam) [ZND 26 (1937)] || heup [N 10b (1961)]
III-1-1
|
| 33704 |
heuvel |
hoop:
hōp (Q072p Beverst)
|
Een kleine verhevenheid in het landschap. [L 34, 22]
I-8
|