| 30208 |
spantbeen |
scheerboog:
šē̜rbuǝx (Q083p Bilzen
[(meervoud: šē̜rbiǝx)]
)
|
Elk van de twee schuin oplopende balken van een kapgebint die in de nok samenkomen en aan de onderzijde rusten op de muurbalk. Op de spantbenen worden de gordingen aangebracht. Zie ook afb. 49e. [N 54, 158; monogr.; div.]
II-9
|
| 31764 |
spantouw van de spanzaag |
koord:
kuǝt (Q083p Bilzen),
spankoord:
spankuǝt (Q083p Bilzen)
|
Het touw aan de bovenzijde van het spanzaagraam waarmee de spanzaagarmen en het zaagblad worden opgespannen. Zie ook afb. 18. [N 53, 8a; N I, 1a; monogr.]
II-12
|
| 31760 |
spanzaag |
raamzeeg:
rǭmzē̜x (Q083p Bilzen),
vonkelhoutzeeg:
fuŋkǝl(h)ōt˲zē̜x (Q083p Bilzen),
vuŋkǝl(h)ōt˲zē̜x (Q083p Bilzen)
|
Handzaag, bestaande uit een houten raam waarin het zaagblad kan worden opgespannen. Zie ook afb. 18. Er bestaan diverse uitvoeringen van dit werktuig die voor verschillende werkzaamheden worden gebruikt. Zie ook de lemmata ɛschulpzaagɛ, ɛpenzaagɛ en ɛdraaizaag, keerzaagɛ. De spanzaag bestaat uit een horizontale lat, de spanregel, waarbij aan de uiteinden twee verticale, beweegbare latten zijn bevestigd. Het zaagblad wordt aan de onderzijde van deze twee latten met behulp van twee knoppen vastgezet. Om het zaagblad te spannen wordt er rond de bovenzijde van de twee latten een touw gelegd, dat met behulp van een spanstokje wordt strakgedraaid. Als het touw, en dus ook het zaagblad, de vereiste spanning hebben, wordt het spanstokje achter de spanregel vastgezet. In het zaagblad van de kortzeeg (kǫrt˲zē̜x), die in Neeritter (L 321) door de wagenmaker werd gebruikt, ontbrak om de drie tanden één tand. Op deze wijze kon het zaagmeel tijdens het zagen beter uit de zaagsnede verwijderd worden.' [N 47, 13a-b; N 53, 1b; N 53, 6a; N 53, 8; N I, 1; N 18, 128 add.; monogr.]
II-12
|
| 31762 |
spanzaagarmen |
balkjes:
balkskǝs (Q083p Bilzen)
|
De twee korte, verticale delen waartussen het zaagblad door middel van de stelknoppen ingespannen wordt. De armen dienen bij sommige spanzagen ook als handvat. Zie ook afb. 18. [N 53, 8e; N I, 1 add.]
II-12
|
| 17963 |
spartelen |
spartelen:
B.v. hae`s on `t mattele vér on `t spattele te koëme wordt van trouwlustige gezegd.
spattele (Q083p Bilzen)
|
Spartelen: met de armen en benen heen en weer slaan (spartelen, spattelen) [N 108 (2001)]
III-1-2
|
| 22003 |
speciale lokroepen |
kom jong, kom:
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.
kom-joeng-kom! (Q083p Bilzen),
kom, kom, kom:
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.
kom-kom-kom! (Q083p Bilzen)
|
Kent U speciale lokroepen? Hoe luiden die? [N 93 (1983)]
III-3-2
|
| 30561 |
speciebord |
voegplaat:
vūxplǭt (Q083p Bilzen)
|
Rechthoekig plankje met aan de onderzijde een handvat, van waaraf men de specie tegen de muur strijkt of in de voegen drukt. Zie ook afb. 87. De 'sperwer' bestaat uit een houten draagvlak dat is gemonteerd op een houten steel die naar onderen toe breder uitloopt en zo is uitgehold dat men hem op een knie kan zetten. Het draagvlak is bestemd voor de specie waarmee het plafond werd bepleisterd. De 'sperwer' werd in Q 121 ook 'pleisterstoel' genoemd (Lochtman, pag. 22). [N 30, 10; N 30, 9; monogr.]
II-9
|
| 17782 |
speeksel |
spij:
spā.i (Q083p Bilzen)
|
speeksel [ZND 07 (1924)]
III-1-1
|
| 17694 |
speeksel uitspuwen |
spijen:
spa.jə (Q083p Bilzen)
|
(speeksel uit)spuwen [RND]
III-1-1
|
| 22384 |
speelkaart |
kaart:
eng koht (Q083p Bilzen),
kāāt (Q083p Bilzen),
kôt (Q083p Bilzen),
tuiskaart:
/
teiskaot (Q083p Bilzen)
|
Een kaart. [ZND A1 (1940sq)] || kaart [GTRP (1980-1995)] || Kaart. [Willems (1885)] || speelkaarten [SND (2006)]
III-3-2
|