| 32773 |
egtanden |
pinnen:
(sg pen)
pen (L215p Blitterswijck),
tanden:
tant (L215p Blitterswijck
[(sg tãnt)]
)
|
Oude houten eggen hadden houten tanden. Ze waren schuin in het raam aangebracht, meestal in de hoofdbalken. Bij de driehoekige eg wezen ze in de richting van het verbindingspunt van de beide hoofdbalken. Bij een vierhoekige eg stonden de tanden naar één van de hoeken gericht. Een houten eg die als onkruideg gebruikt werd, was vaak van ijzeren tanden voorzien. Een ijzeren eg heeft steeds ijzeren tanden. In dit lemma zijn achter de (meervoudige) varianten of achter de plaatsnummers ook opgaven in de enkelvoudsvorm vermeld. [JG 1a + 1b; N 11, 68; N 11A, 155d + e; monogr.]
I-2
|
| 34536 |
ei zonder schaal |
schierei:
sxiǝręi̯ (L215p Blitterswijck),
windei:
windęi̯ (L215p Blitterswijck),
wīndęi̯ (L215p Blitterswijck)
|
Ei dat alleen door een vlies is omgeven en dat geen schaal heeft. [N 19, 54a; N 7, 11; JG 1b, 1c, 2c; L 5, 80; Vld.; L B2, 366; monogr.]
I-12
|
| 19742 |
eierdopje |
eierdopje:
eͅi̯ərdøͅpkə (L215p Blitterswijck)
|
eierdopje
III-2-1
|
| 24478 |
eik |
eikenboom:
eikəbó:əm (L215p Blitterswijck),
ɛi̯kəmbuəm (L215p Blitterswijck)
|
eik [DC 04 (1936)], [RND]
III-4-3
|
| 24479 |
eikel |
eikel:
eikəls (L215p Blitterswijck, ...
L215p Blitterswijck),
ɛi̯kəls (L215p Blitterswijck)
|
eikels [RND] || eikels zoeken [DC 04 (1936)]
III-4-3
|
| 24644 |
eikentak |
talhout:
de schil is als run gebruikt
talhōlt (L215p Blitterswijck)
|
eikentakken zonder schors
III-4-3
|
| 24142 |
ekster |
ekster:
ekster (L215p Blitterswijck)
|
ekster [SGV (1914)]
III-4-1
|
| 18112 |
eksteroog |
eksteroog:
eksteroag (L215p Blitterswijck)
|
likdoorn, eksteroog [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 24504 |
els |
els:
ēls (L215p Blitterswijck),
ęls (L215p Blitterswijck)
|
els, loofboom || Het gebogen, puntige instrument om gaatjes voor het naaien vóór te steken. Men kent een spanels, een doornaaiels en een bros. Dierick zegt op pag. 83: "Het klein en broos werktuig dat een schoenmaker dagelijks te gebruiken heeft is het elsen. Daar zijn er verscheidene grootten en soorten. De elsens om binnenzolen te naaien zijn gekromd en moeten geschikt zijn licht of zwaar volgens het werk; een lang, zwaar elsen is goed voor zwaar manswerk en om in te rijgen. Een zwaar elsen om licht te naaien is altijd af te keuren, daar een fijne draad niet goed sluiten kan in de wijde gaten door het elsen in de binnenzool gemaakt en dus geen vaste naad kan voortbrengen. Gewoonlijk is de punt van een nieuw elsen te dik en moet wat verscherpt worden om goed door het leder te kunnen steken; het gebeurt wel eens dat de punt afkraakt, dit kan hersteld worden met er een aan te slijpen. Het elsen moet in een houten handvatsel vastgezet worden en moet er recht in zitten; het mag noch achteruit noch vooruit hellen en bijzonderlijk niet scheef of men is elke steek in gevaar het te breken, en de hand te kwetsen. [N 60, 176a; N 60, 234; N 60, 176c; S 28; L 5, 62; L B2, 238; L 40, 72; Wi 13; A 27, 17; monogr.]
II-10, III-4-3
|
| 17775 |
enkel |
enkel:
inkel (L215p Blitterswijck)
|
enkel [SGV (1914)]
III-1-1
|