| 34470 |
hen zonder staart |
bolhen:
bǫlhen (L317p Bocholt),
bǫǝlhen (L317p Bocholt)
|
[N 19, 62b; monogr.]
I-12
|
| 19511 |
hengsel |
hengel:
heŋəl (L317p Bocholt),
hingel (L317p Bocholt),
ingel (L317p Bocholt),
Hèè pòk den hèngel möt de zwèngel: hij nam het hengsel mer de handgreep vast
hèngel (L317p Bocholt),
m.
eŋəl (L317p Bocholt),
hengsel:
huigsel (L317p Bocholt)
|
hengsel [ZND 43 (1943)] || hengsel van waterketel van koper of ijzeren met hengsel en tuit (hengel, hengsel) [N 20 (zj)]
III-2-1
|
| 33748 |
hengst |
hengst:
hęŋst (L317p Bocholt)
|
Ongesneden mannelijk paard. [JG 1a, 1b; A 4, 2b; L 20, 2b; L 39, 42; L A1, 166; S 27; Wi 8; monogr.]
I-9
|
| 33944 |
hengstebit |
hengstestang:
hęŋstǝstaŋ (L317p Bocholt)
|
Bit met een beugel in plaats van een kinketting. [N 13, 50]
I-10
|
| 33757 |
hengstveulen |
hengsteveulen:
hęŋstǝvȳǝ.lǝ (L317p Bocholt)
|
Het mannelijk jong van een paard. [JG 1a, 1b; N 8, 3a]
I-9
|
| 27358 |
hennep |
kemmet:
kɛmǝt (L317p Bocholt),
kennep:
kɛnep (L317p Bocholt),
kɛnǝp (L317p Bocholt, ...
L317p Bocholt),
kennepin:
kɛnǝpen (L317p Bocholt)
|
Cannabis sativa L. De tot een paar meter hoog opgroeiende eenjarige plant met getande zesvingerige bladeren. Van de vezels vervaardigt men touw en grof linnen voor zeilwerk. Het zaad is oliehoudend en wordt ook wel als vogelvoer gebruikt. Hennep is een tweehuizige plant, zodat men kan spreken van mannelijke en de vrouwelijke planten. De mannelijke (Cannabis sativa mas L.) groeit aanvankelijk harder, maar sterft ook eerder af. Hij is tengerder dan de vrouwelijke en levert alleen vezels. De vrouwelijke (Cannabis sativa foemina L.) is veel forser, draagt het zaad en levert de beste vezels. Door het forse uiterlijk van de vrouwelijke plant wordt deze vaak aangezien voor de mannelijke. In dit lemma worden onder A. eerst de algemene benamingen gegeven. Voor zover bekend volgen onder B. de benamingen voor de vrouwelijke en onder C. die voor de mannelijke hennep. Zie Brok 1973 en 1984. [A 49, 14a en 14b; L A1, 91; L 1, a-m; L 1u, 87; L 15, 6; Wi 52; S 13; monogr.; add. uit JG 1d] || De onbewerkte hennep die door enkele bewerkingen geschikt wordt gemaakt voor het spinnen. De gewone hennep kan wegens de buitengewone sterkte, de betrekkelijk grote lengte en buigbaarheid der vezels als de meest geschikte stof worden beschouwd voor het vervaardigen van touwwerk (Grothe, pag. 234). Al naar gelang het land van herkomst spreekt men van inlandse, Belgische, Italiaanse, Russische, Hongaarse hennep en van Manillahennep, Javahennep enz. Iedere soort kan variëren in kwaliteit en kleur. Het woordtype kennepin duidt op de vrouwelijke hennepplant. [N 48, 12a; Wi 52; S 13]
I-5, II-7
|
| 34440 |
herdershond |
schaapshond:
šōpsho.nt (L317p Bocholt)
|
Hond van verschillend ras die door de herder wordt gebruikt ter bewaking van de schaapskudde. [N 7, 68; N 78, 21a; L 6, 30; JG 1a, 1b; monogr.]
I-12
|
| 34438 |
herdersschopje |
schepersschupje:
šiǝpǝrsšøpkǝ (L317p Bocholt),
vork:
vø.rǝk (L317p Bocholt)
|
Schop, stok of staf waarmee de herder zand of steentjes naar de schapen werpt om ze in het gelid te houden. [N 18, 11; N 78, 10a; JG 1a, 1b; monogr.]
I-12
|
| 21129 |
herenfiets |
mansfiets:
mansfiets (L317p Bocholt)
|
Hoe noemt u in uw dialect: een rijwiel waar mannen op rijden [N 99 (1991)]
III-3-1
|
| 25151 |
herfstdraden |
herfstdraden:
heͅrfsdrøͅy’ (L317p Bocholt),
herfstdraden.
heͅrfzdrøͅy(ə)g (L317p Bocholt)
|
herfstdraden [zomervamen] [N 22 (1963)]
III-4-4
|