| 34158 |
klam trekken |
de uier visiteren:
dǝn øǝr visǝntēǝrǝ (Q156p Borgloon),
trekken:
trękǝ (Q156p Borgloon)
|
Klam trekken is een teken van drachtigheid. Ongeveer vier of zes weken na de bevruchting is voor het eerst waar te nemen of een koe drachtig is. Wanneer men dan op de uier drukt, komt er een taai, kleverig vocht uit. [N 3A, 38a]
I-11
|
| 24185 |
klapekster |
ekstroei-antwerpen:
eͅkstro:i a:ntwɛ.rəpən (Q156p Borgloon),
Frings
eͅkstruj antweͅrpə (Q156p Borgloon),
klapekster:
Frings
klabeͅkster (Q156p Borgloon)
|
Hoe heet de klapekster? [DC 06 (1938)] || klapekster (24 lijkt wel op de ekster [073] maar heeft meer grijs, is kleiner; erg zeldzaam, nu alleen nog op sommige heivelden; hele jaar hier; broedt in doornstruiken; prikt gevangen diertjes op iets scherps vast [N 09 (1961)]
III-4-1
|
| 24858 |
klaproos |
kolbloem:
kol bloem (Q156p Borgloon),
kǫlblum (Q156p Borgloon),
-
kolbloem (Q156p Borgloon),
rode kol:
rōi̯ǝ kǫl (Q156p Borgloon)
|
klaproos [ZND 01 (1922)] || Papaver rhoeas L. Een tot 60 cm hoge, behaarde plant. De uit vier losse kroonbladeren bestaande bloem is vuurrood en aan de voet vaak zwart gevlekt. De zaaddoos is kaal, bijna eivormig, met donkere stempels in een radvormig figuur. De klaproos komt voor in en bij korenvelden op zwaardere grondsoorten, langs wegen, dijken en op ruigten en bloeit van mei tot juli. Bij de benamingen treedt wel verwarring op met de veel grotere en hogere (60 tot 120 cm) slaapbol (Papaver somniferum L.), die tot hetzelfde geslacht behoort. Dit geldt vooral voor de typen met maan-, slaap-, heul- en olie-. Zie Pauwels 1933 en Brok 1991. [A 13, 13; L 1, a-m; L 1u, 125; L 15, 9; S 18; monogr.]
I-5, III-4-3
|
| 17957 |
klauteren |
kledderen:
klɛdərə (Q156p Borgloon)
|
Op een boom klauteren [ZND 27 (1938)]
III-1-2
|
| 33256 |
klaver, algemeen |
klaver:
klǭ.vǝr (Q156p Borgloon),
klee:
klē (Q156p Borgloon)
|
De klaver- en klee-varianten in dit lemma vormen de verzamelnaam voor allerlei klaversoorten uit de familie van de Vlinderbloemigen. Klaver werd tot 1950 geteeld als groenvoer en als stoppelgewas. In de Nijmeegse lijst is niet naar de afzonderlijke soorten of naar de algemene naam gevraagd, alleen naar de benamingen voor verschillende oude klaversoorten. Hier zijn, naast de algemene naam in dit lemma, eerst enkele meestvoorkomende soorten apart behandeld en is tot slot een verzamellemma Andere Oude Klaversoorten toegevoegd. De scheiding in het Nijmeegse materiaal is achteraf aangebracht, op grond van de gewasnaam, de opmerkingen van de zegslieden en andere bronnen. Zie ook WBD.I, afl. 8, blz. 1408. [N 14, 83; JG 1a, 1b, 2b, 2c; A 4, 10; L 1, a-m; L B2, 348; L 20, 10; Wi 50; S 18; monogr.]
I-5
|
| 33262 |
klaverschoof |
bussel:
bø̜i̯sǝl (Q156p Borgloon)
|
Gemaaide klaver wordt, zoals gras, gedroogd voordat het wordt opgeslagen voor de winter. Zie voor het hooien aflevering I.3. Uitdrukkelijk wordt vermeld dat men de gemaaide klaver niet bindt in L 164, 268 (soms), 270, 289, 289a, 290, 325. Vergelijk ook de behandeling van de graanschoof in aflevering I.4. [N 15, 18g]
I-5
|
| 24867 |
klaverzuring |
zulker:
syləkər (Q156p Borgloon)
|
klaverzuring [ZND m]
III-4-3
|
| 18171 |
kledij, kleren |
kledage:
kléjazie (Q156p Borgloon),
klɛjḁ̄žə (Q156p Borgloon),
klerage:
klerōžə (Q156p Borgloon),
kleren:
klēr (Q156p Borgloon),
t dinge, ploete, lijnwaad, kluft]:
kleͅjər (Q156p Borgloon),
kléjer (Q156p Borgloon)
|
Kent ge een verzamelwoord voor "de kleren"(kleerage, of een ander woord). [ZND 36 (1941)] || kleding, kledij (verzamelnaam) [kleerazie, klejaasj] [N 23 (1964)] || kleren, kledingstukken [kleer [N 23 (1964)] || Kleren. Ga eens en wees zo goed, en zeg aan uw zuster dat ze de kleren van uw moeder moet afnaaien en met de borstel afborstelen [ZND 04 (1924)]
III-1-3
|
| 18285 |
kleerborstel |
borstel:
enə bōsəl (Q156p Borgloon)
|
een borstel (om kleren te borstelen) [ZND 22 (1936)]
III-1-3
|
| 19677 |
kleerkast |
garderobe:
gardəroͅu̯p (Q156p Borgloon),
gərdroͅu̯p (Q156p Borgloon),
klederkast:
kleͅi̯ərkas (Q156p Borgloon)
|
kleerkast [ZND 34 (1940)]
III-2-1
|