| 33043 |
blad van de zicht |
blad:
blǫǝi̯t (Q156p Borgloon),
zicht:
[zicht] (Q156p Borgloon)
|
Het gebogen ijzeren deel van de zicht dat aan de onderkant van de steel bevestigd is. Met de scherpe, holle kant wordt het koren, graan, enzovoorts gemaaid. Vergelijk de algemene toelichting bij paragraaf 4.2 met name voor wat betreft de gelijkenis van het blad van de zicht met dat van de zeis, en ook de toelichting bij het lemma ''blad van de zeis'' (3.2.11) in aflevering I.3 en de daarbij horende kaart. Zoals bij de zeis vindt men ook hier, bij het "werkende deel" van het gereedschap, de benamingen van het gereedschap als geheel: zicht en pik. Zie afbeelding 5. Voor de fonetische documentatie van het woord [zicht] zie het lemma ''zicht'' (4.3.1). [N 18, 70c; JG 1a; monogr.]
I-4
|
| 33156 |
blad van het strosnijmes |
blad:
blǫǝt (Q156p Borgloon),
mes:
mē̜s (Q156p Borgloon)
|
Het metalen deel van het strosnijmes. Vergelijk ook de lemma''s ''blad van de zeis'' (3.2.11) in aflevering I.3 en ''blad van de zicht'' (4.3.7) in deze aflevering. Zie voor het verschijnsel dat de naam van de gereedschap als geheel ook wordt gebruikt voor het werkend deel ervan, ook het lemma ''vlegelknuppel, slaghout'' (6.1.10) in deze aflevering). Zie afbeelding 18, c. [N 18, 103a]
I-4
|
| 32972 |
blad, bladeren van een plant |
blad:
blǭǝ.t (Q156p Borgloon),
blader:
blēr (Q156p Borgloon),
blīɛr (Q156p Borgloon)
|
Blad, als deel van een plant. De meervouden en verkleinwoorden zijn apart behandeld. [JG 1a, 1b; A 3, 1; L 1, a-m; L 4, 1; L 14, 16; L 32, 21; S 3; R 7, 25; R 12, 26; monogr.]
I-4
|
| 33504 |
bladkool, snijkool |
schaapsmuil:
schopsmōͅu̯l (Q156p Borgloon)
|
[N Q (1966)]
I-7
|
| 19978 |
blaffen |
bellen:
beͅi̯lə (Q156p Borgloon),
bêle (Q156p Borgloon)
|
blaffen [Goossens 1b (1960)], [Willems (1885)]
III-2-1
|
| 19458 |
blaker |
blaker:
blōͅkər (Q156p Borgloon)
|
het pannetje, van een oor voorzien, waarop de kaars wordt gezet [ZND 36 (1941)]
III-2-1
|
| 29838 |
blaren |
opblazen:
blos˱ ǫp (Q156p Borgloon),
opbluisteren:
blēstǝrt˱ ǫp (Q156p Borgloon)
|
Het verschijnsel waarbij een verflaag plaatselijk van de ondergrond loslaat en er zwellingen ontstaan. Het blaren kan verschillende oorzaken hebben. De voornaamste zijn: vocht in het geschilderde materiaal en slechte hechting van de verflaag aan het materiaal. [L 32, 78; monogr.]
II-9
|
| 34405 |
blaten |
blaken:
blõ̜kǝ (Q156p Borgloon)
|
Geluid voortbrengen, gezegd van een schaap. [N 19, 76a; S 52, add.; Vld.; monogr.]
I-12
|
| 25398 |
blauw slachten |
te diep gesneden:
tǝ diǝp gǝsnęjǝ (Q156p Borgloon)
|
Als de huid van het rund niet zorgvuldig wordt losgesneden, blijft er soms vet aan vastzitten, waardoor de blauwachtig gekleurde bovenlaag van het vlees dat op het rund blijft kleven, bloot komt te liggen. Omdat gevraagd was naar een uitdrukking voor dit "blauw slachten", komen er verschillende grammaticale categorieën voor in dit lemma. [N 28, 54]
II-1
|
| 24473 |
blauwe bosbes |
sleen:
verzamelfiche, ook mat. van ZND02, 3 en ZND16, 2
sleejne (Q156p Borgloon)
|
bosbes, alg. [ZND 01 (1922)]
III-4-3
|