e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Borgloon

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
spitten graven: grǭvǝ (Borgloon) In de tuin, op een zeer klein perceel of een moeilijk te ploegen hoek van een akker de grond met een spade - al dan niet in voren - uitsteken en omkeren. De simplicia spaden, graven e.d. zijn bij absoluut gebruik van toepassing op het spitwerk als zodanig. Meestal kunnen ze ook transitief gebruikt worden met het te bewerken stuk grond (de tuin e.d.) als object. [N 11, 65a; N 11A, 146a + b + c; N 11A, 50b add; RND 4 + 7 + 8 + 10, zin 4; A 33, 6 + 7 + 16 add.; L 7, 25; S 34; Lu 1, 1c; monogr.; div.] I-1
spookschaaf schaaf: schaaf (Borgloon) Klein, langwerpig schaafje, vroeger van hout, nu van ijzer, met twee handvatten en een schaafbeitel die door middel van twee schroeven in de gewenste stand wordt gebracht. De spookschaaf dient om hol- en bolvormige stukken glad te schaven. Zie ook afb. 49. De spookschaaf wordt door verschillende houtbewerkende beroepen gebruikt. De kuiper schaaft er bijvoorbeeld de buitenwand van vaten mee glad, terwijl de wagenmaker er wielspaken en andere gebogen oppervlakken mee bijwerkt. [N 53, 77; N E, 45a; N G, 38b; A 32, 3a-b; monogr.] II-12
sporen van de haan sporen: spū.r (Borgloon) Doornachtige hoornuitwas van de poten van de haan. [N 6, 3; L 7, 27b; monogr.] I-12
sporten sproten: spruǝ.tǝ (Borgloon) De scheien die de ladderbomen met elkaar verbinden. [JG 1a, JG 1b] I-13
spotnaam voor hoge hoed stoofbuis: stōͅfbøͅyəs (Borgloon) hoed, hoge ~: spotbemaningen [tarpot, titsj, hekteliter, böömert, handskow, kachelpiep, sjtief] [N 25 (1964)] III-2-2
spotvogel korenfluiter: Frings  kōəfløi̯tər (Borgloon), korenmus: Frings  kōnmøͅi̯s (Borgloon) spotvogel (13,5 licht gekleurd, oranje binnensnavel; vaak in boomgaarden en grote tuinen, niet in bossen; nestje lijkt op dat van een vink [003]; roep hard [tetteruuïe]; drukke zang [N 09 (1961)] III-4-1
spreeuw spreeuw: sprĕf (Borgloon), spriōv (Borgloon), sproͅ:f (Borgloon), sprûf (Borgloon), Frings  sprōf (Borgloon), sprōəf (Borgloon) Hoe heet de spreeuw? [DC 06 (1938)] || spreeuw [Willems (1885)], [ZND 07 (1924)] || spreeuw (21,5 overal talrijke bekende soort; wel eens verward met merel [018]; in voorjaar paars glanzend-zwart en gele bek; rest van het jaar witgespikkeld bruin; altijd druk en in troepen; broedt in allerlei gaten; overal voorkomend [N 09 (1961)] III-4-1
spreken, praten praten: prōͅtə (Borgloon, ... ), spreken: ni hōͅət sprīkə (Borgloon), nie haodop spreyke (Borgloon) Niet luid spreken! [ZND 30 (1939)] || praten [ZND m] || praten, klappen, kallen [ZND 36 (1941)] || praten, kletsen [ZND m] III-3-1
springen springen: spreenge (Borgloon), spreͅiŋə (Borgloon) springen [ZND 25 (1937)] III-1-2
springstier springduur: spręŋkdȳr (Borgloon), sprɛ.ŋdȳr (Borgloon) [JG 1a, 1b; add. uit N 3A, 15] I-11