| 24530 |
welig groeiend |
gelp:
WLD
gelp (L428p Born)
|
In overvloed groeien, gezegd van planten (gelp). [N 82 (1981)]
III-4-3
|
| 32744 |
wendakkerhoeken |
hoeken:
hōk (L428p Born),
hø̄k (L428p Born)
|
Bij het ploegen van de keerstrook of wendakker blijft, behalve als men na elke voor bij het keren de ploeg terugtrekt en aan de kant inzet, aan beide zijden van de wendakker een vierkant of rechthoekig keerstrookje over, dat thans vaak onbewerkt blijft, maar vroeger veelal met de schop (soms met de riek) werd omgewerkt. Een enkele keer diende het voor een ander gewas dan op de rest van de akker verbouwd werd. [N 11, 50b; N 11A, 125c; A 33, 7; N P, 1]
I-1
|
| 21484 |
werk (zn.) |
werk:
werk (L428p Born)
|
het werken, het arbeiden [foter, werk] [N 89 (1982)]
III-3-1
|
| 28401 |
werkbij |
bouw[bij]:
buw[bij] (L428p Born),
haal[bij]:
hāl[bij] (L428p Born),
poets[bij]:
puts[bij] (L428p Born),
voer[bij]:
vōr[bij] (L428p Born),
wacht[bij]:
waxt[bij] (L428p Born)
|
Vrouwelijke bij. De werkbij is aanzienlijk kleiner dan de koningin. De werkbijen of werksters verrichten alle in de bijenwoning voorkomende taken zoals het broed warm houden en voeren, de koningin te eten geven en van cel tot cel leiden, raten bouwen, gebruikte cellen oppoetsen, water, stuifmeel, kleverige propolis en zoete nectar aanslepen, de voorraden opbergen en verzegelen, reten stoppen, de poort bewaken en de woning verdedigen, ventileren en schoonhouden. Op grond van die verschillende functies wordt de werkbij ook wel haalbij, voederbij, bouwbij en broedbij genoemd. In de zomer is een werkster na ongeveer zes weken versleten, in de winter, als er geen buitenwerk te doen valt, leeft ze ongeveer vijf à zes maanden. Men kent dus kortlevende zomerbijen en langlevende winterbijen. Voor het woorddeel (-bij) leest men de woordtypen bij/bie en bien. In welke plaatsen deze woordtypen respectievelijk voorkomen, ziet men in het lemma Bij. Voor de fonetische documentatie ervan wordt ook verwezen naar het lemma Bij. [N 63, 12b; S 3, L 1a-m; JG 1a; N 63, 62]
II-6
|
| 28484 |
werkbijenbroed |
werksterbroed:
werksterbroed (L428p Born)
|
Het broed in de kleinste cellen, waaruit de werkbijen ontstaan. [N 63, 24a; N 63, 20a]
II-6
|
| 19132 |
werken |
werken:
wirken (L428p Born, ...
L428p Born),
wirəkə (L428p Born)
|
arbeid verrichten [werken, arbeiden, wrochten] [N 85 (1981)] || geregelde arbeid verrichten; zijn taak, beroep of bedrijf uitoefenen [werken, arbeiden, wrochten] [N 89 (1982)] || werken [RND]
III-3-1
|
| 18915 |
werklustig |
dapper:
dapper (L428p Born)
|
niet bang voor moeite [moedig, dapper] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 24330 |
werpen van jongen |
jongen:
WLD
jongen (L428p Born)
|
Hoe noemt u een jong ter wereld brengen (jongen, moederen) [N 83 (1981)]
III-4-2
|
| 24399 |
wesp |
wespel:
wespel (L428p Born)
|
wesp [DC 09 (1940)]
III-4-2
|
| 21704 |
wethouder, schepen |
wethouder:
wethouder (L428p Born)
|
het door de gemeenteraad gekozen lid van het dagelijks bestuur van een gemeente [wethouder, schepen] [N 90 (1982)]
III-3-1
|