| 34298 |
varken (bijzondere namen) |
kuus:
kyš (L360p Bree),
zwijn:
zwīn (L360p Bree)
|
In de Nijmeegse vragenlijst 19 vraag 2 werd gevraagd: "Kent uw dialect bijzondere namen voor varken?" In het lemma ''varken'' (1.1.1) zijn de algemene benamingen voor het varken ondergebracht; in dit lemma de bijzondere. Er is overlapping in de naamgeving. [N 19, 2; monogr.; Vld]
I-12
|
| 34316 |
varken van acht tot twaalf weken |
loper:
lou̯i̯.pǝr (L360p Bree),
lē̜i̯pǝr (L360p Bree),
scheut:
šiǝt (L360p Bree),
scheuteling:
šitǝliŋ (L360p Bree),
šiǝtǝleŋ (L360p Bree)
|
De benamingen duiden doorgaans op een big van acht tot twaalf weken. Het gewicht van dit varken varieert van ongeveer 30 kg tot ongeveer 50 kg. [N 19, 4a; N 76, 3c; N C, 9c; JG 1a, 1b, 2c; L 37, 49b; L 37, 49e; L 3, 2b; L 1a-m; A 4, 4b; Gwn; monogr.; N C, add.; N 19, Q 111 add.]
I-12
|
| 34363 |
varkens mesten |
masten:
mastǝ (L360p Bree),
vetmaken:
vętmā.kǝ (L360p Bree),
vetvoeren:
vętfōrǝ (L360p Bree)
|
Het vetmesten van varkens totdat ze geschikt zijn voor export of slacht. [N 76, 37c; JG 1b, 1c, 2c; monogr.]
I-12
|
| 34322 |
varkensblaas |
varkensblaas:
vɛrkǝsblǭs (L360p Bree)
|
In dit lemma zijn alleen monografische gegevens verwerkt. Zie ook het lemma ''blaas van een geslacht varken'' in wld II.1 (huisslachter, bakker), blz. 41. [huisslachter, bakker]
I-12
|
| 33359 |
varkensketel |
varkensketel:
vɛrǝkǝskitǝl (L360p Bree)
|
De ketel waarin het varkensvoer gekookt en gemengd wordt. Soms is het dezelfde ketel als die waarin het voer voor de koeien bereid wordt. Zie verder het lemma "veevoerkookketel" (2.2.10). [JG 1a; L 36, 96c; monogr.; add. uit A 13, 19c]
I-6
|
| 33391 |
varkensstal, varkenshok |
varkenskot:
vɛ.rkǝskǫt (L360p Bree),
varkensstal:
vɛ.rkǝs[stal] (L360p Bree),
varkensstallen:
vɛrkǝsstɛl (L360p Bree)
|
De stal of het deel van de stal waarin zich de varkenshokken bevinden. Doorgaans wordt er geen onderscheid gemaakt in de aanduiding van de stal in de zin van het gebouw of deel daarvan en in die van het hok, de houten constructie waarin de varkens zich bevinden. De opgaven waarbij wèl is aangegeven dat zij betrekking hebben op het houten hok, staan achter in het lemma bijeen. Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel (stal) het lemma "stal" (2.1.3). Zie ook de plattegronden van de stallen in paragraaf 1.2. [N 5A, 60a en 60b; N 5, 105c; A 10, 9d en 9e; L 38, 27; S 39 en 50; monogr.]
I-6
|
| 33393 |
varkenstrog |
trog:
trű̄x (L360p Bree),
varkenstrog:
vɛrkǝstrű̄x (L360p Bree)
|
De vaste voerbak in een varkenshok voor het vloeibare voedsel. [N 5A, 60d; A 4, 4d; L 8, 19; L 20, 4d]
I-6
|
| 20646 |
varkensvet |
smout:
smaut (L360p Bree),
vet:
veͅt (L360p Bree)
|
gesmolten vet [Goossens 1b (1960)] || reuzelvet
III-2-3
|
| 33396 |
varkenswei |
buitenloop:
butǝlő̜u̯p (L360p Bree),
varkenswei:
vɛrkǝs˱wē̜ ̞i̯ (L360p Bree)
|
De met een houten schutting of prikkeldraad omheinde ruimte in de open lucht waar de varkens lopen. Vaak wordt de boomgaard als varkenswei gebruikt. [N 5A, 61a; N 76, 41a; A 10, 9e]
I-6
|
| 26476 |
vast werk |
vast werk:
vast wɛr(ǝ)k (L360p Bree)
|
Van vast werk is sprake wanneer het vierkante uiteinde van de kleine spil (bij windmolens) of het staakijzer (bij watermolens) in het vierkante rijngat zit opgesloten. In een dergelijke constructie draait de kleine spil mee met de loper. Zie ook de toelichting bij het lemma ɛbalanceerwerkɛ.' [N O, 16i; N O, 15d; Vds 134; Jan 124]
II-3
|