| 32706 |
braakland bewerken |
belken:
[belken] (Q035p Brunssum)
|
Op een akker die men - vroeger overeenkomstig het drieslagstelsel, later om een bijzondere reden - een seizoen braak liet liggen, werd dat jaar geen gewas verbouwd. Een dergelijke akker werd echter wel verschillende malen ondiep geploegd en grondig afgeëgd, zulks om hem te zuiveren van hardnekkig onkruid, zoals kweek, en tevens om hem niet de voedingsbodem te laten zijn van gemakkelijk tierend onkruid in het algemeen. Voorzover de onderstaande termen geen object noemen, veronderstellen zij "de akker" of "het stuk" als object. In braken zal soms, in zomervoren meestal de betekenis "niet benutten voor de teelt", "braak laten liggen" meespreken. Men zie daarom ook de lemmata braakland en braak (laten) liggen. De woorden braken, belken en stropen komen ook in de lemmata ondiep ploegen en stoppelveld ploegen voor. [JG 1a; N 11A, 134b + 137q; N 11, 45 + 47 add.; monogr.]
I-1
|
| 33654 |
braakliggen |
braak:
brǭk (Q035p Brunssum),
braakliggen:
brǭklegǝ (Q035p Brunssum),
braken:
brǭkǝ (Q035p Brunssum)
|
Land of een akker voor een tijd, soms voor meerdere jaren, onbebouwd laten liggen. Naast de werkwoordelijke woordtypen als braken en braakliggen komen er in dit lemma ook woordtypen voor die bijvoeglijk van aard zijn. Deze hebben grammaticaal de functie van een bepaling van gesteldheid bij de werkwoorden (laten) liggen en zijn, b.v. het land ligt braak, is hard, woest en b.v. het land (voor) vogelwei laten liggen, (in de) dries laten liggen enz. [N 11, 5; N 11, 6; N 11A, 134a; N 11A, 135; N 27, 4b; L 1a-m; L 22, 13; JG 1a, 1b, 1d; S 4; Wi 43; Ale 253; monogr.]
I-8
|
| 24501 |
braambes |
bramelen:
broamel (Q035p Brunssum, ...
Q035p Brunssum,
Q035p Brunssum,
Q035p Brunssum),
brōͅmələ (Q035p Brunssum)
|
braam(bessen) [RND] || braambes [DC 13 (1945)], [Roukens 03 (1937)], [SGV (1914)]
III-4-3
|
| 33295 |
braambessen |
bramelen:
brǭmǝlǝ (Q035p Brunssum)
|
Als aanvulling op de vraag die in het lemma Braam is behandeld werd ook geïnformeerd naar de benamingen van de vrucht van de braamstruik. [JG 1b gedeeltelijk, 1c, 2c]
I-5
|
| 24132 |
braamsluiper |
bramentaats:
bremetaatsj (Q035p Brunssum),
brīēmetaatsj (Q035p Brunssum)
|
braamsluiper (13 grauwbruin; graag in doornheggen; maakt doorzichtig sprietjesnest; zang begint met heel zacht muizegepiep en eindigt luider [juul-juul-juul-juul] [N 09 (1961)] || Hoe heet de braamsluiper? [DC 06 (1938)]
III-4-1
|
| 24474 |
braamstruik |
bramelen:
WLD
broamelu (Q035p Brunssum),
bramelenstruik:
broameleštrūk (Q035p Brunssum),
schoenpoetsen
broamelesjtroek (Q035p Brunssum)
|
braam (struik) [Roukens 03 (1937)] || braamstruik [SGV (1914)] || De doornige struik die vooral op de heide en in de duinen en langs bosranden voorkomt; de vruchten zijn eerst groen, dan rood en als ze rijp zijn zwart (braamstruik, benrik, breemhorst, breemhocht, breemdoren, breembes, braam, breem, doren). [N 82 (1981)]
III-4-3
|
| 20788 |
braden |
braden:
broa (Q035p Brunssum, ...
Q035p Brunssum),
broaə (Q035p Brunssum)
|
braden [SGV (1914)]
III-2-3
|
| 28129 |
brak, vals dak |
brak:
brak (Q035p Brunssum
[(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV])
|
Slappe leisteenbank in het dak die dreigt in te storten. [N 95, 576; N 95, 898; N 95, 899; monogr. Vwo 188; Vwo 194; Vwo 670; Vwo 711; Vwo 810; div.]
II-5
|
| 18034 |
braken |
kotsen:
kotse (Q035p Brunssum, ...
Q035p Brunssum),
nameten:
naomaete (Q035p Brunssum),
overgeven:
uuvergaeve (Q035p Brunssum),
spijen:
sjpīēe (Q035p Brunssum),
zich braken:
zich brèke (Q035p Brunssum)
|
kotsen [SGV (1914)] || overgeven, vomeren [speuwe, spaven, kitse, kotse, kalve, kalvere] [N 10 (1961)]
III-1-2
|
| 18114 |
brandblaar |
brandblaar:
brandbloar (Q035p Brunssum)
|
Een brandblaar. [DC 14 (1946)]
III-1-2
|