| 23865 |
draagriem van het kerkvaandel |
help:
?
heulp (Q071p Diepenbeek)
|
De riem waarmee het vaandel gedragen wordt [vanehelp]. [N 96C (1989)]
III-3-3
|
| 33458 |
draaibare sluitbalk aan de bovenzijde van een poortvleugel |
sluitlat:
sluǝtlat (Q071p Diepenbeek)
|
Een draaibare sluitbalk aan de bovenzijde van een poortvleugel. Het draaipunt is aan de binnenkant van één van de poortvleugels bevestigd, iets onder de bovenkant. De "staart" van de balk steekt zover naar beneden dat men er gemakkelijk bij kan. De balk is zo draaibaar dat hij achter beide poortvleugels komt en zo de poort afsluit. Als hij horizontaal gedraaid is, kan de poort geheel geopend worden. Met deze balk in geheel vertikale stand kan men ook slechts één poortvleugel afsluiten. Zie afbeelding 21. [N 4A, 47a; monogr.]
I-6
|
| 34255 |
draaiende karnton |
bottervat:
[botter]vǭt (Q071p Diepenbeek),
(mv)
[botter]vɛǝt (Q071p Diepenbeek),
draaivat:
drɛvǭt (Q071p Diepenbeek),
rolvat:
rǫlvǭt (Q071p Diepenbeek),
rǫlvǭǝt (Q071p Diepenbeek),
(mv)
rǫlvɛǝt (Q071p Diepenbeek)
|
De karnton wordt met een zwengel of een wiel zelf rondgedraaid. Deze ton, waarin de boter door draaien wordt gemaakt, draait zelf mee. Zie voor de fonetische documentatie van (boter) en (botter) het lemma ''boter'' (12.14) in deze aflevering. [N 12, 51, 56 en 58; L 1a-m; L 27, 30 en 69; JG 1a, 1b, 1d, 2c; Ge 22, 10, 26, 29, 34 en 37; A 7, 19; S 17; monogr.]
I-11
|
| 34082 |
draaiers |
heupen:
hōpǝ (Q071p Diepenbeek)
|
De kleine heupen achter de grote heupen, meestal in de vorm van uitstekende botten of knobbels. [N 3A, 110b]
I-11
|
| 33727 |
draaihek |
barrier:
brījǝr (Q071p Diepenbeek)
|
Een hek dat op scharnieren of haken draait aan de ingang van een wei, gemaakt van prikkeldraad of houten latten. [N 14, 68a; N M, 5; A 25, 5d; L B 19, 6; monogr.]
I-8
|
| 33445 |
draaipin van een zware deur of poort |
pan:
pan (Q071p Diepenbeek),
spoor:
spuǝr (Q071p Diepenbeek)
|
Aan de onderkant (soms ook bovenkant) draait een zware deur of poort op een ijzeren pin die een deel van het gewicht opvangt en voorkomt dat de deur scheef komt te hangen. De benamingen voor deze zware draaipin hangen soms samen met die voor de scharnierpinnen aan de zijkant van de deuren; zie daarvoor de aflevering over de huizenbouw, deel II, afl. 9. Voor het type turen, vergelijk Rhein.Wb s.v. Turen. Achter in het lemma zijn enkele benamingen apart opgenomen voor de holte (vaak een steen) waar de pin in draait. [N 4A, 50; monogr.]
I-6
|
| 28544 |
dracht |
dracht:
drǫxt (Q071p Diepenbeek)
|
Periode of vlucht waarin de bijen honing en stuifmeel verzamelen. De periode bestrijkt voorjaar, zomer en najaar. Met dracht kan men ook duiden op het resultaat van de vlucht, nl. de honing. [N 63, 48; Ge 37, 84]
II-6
|
| 34160 |
drachtig |
vol:
vǫl (Q071p Diepenbeek)
|
[N 3A, 33]
I-11
|
| 33873 |
drachtige merrie |
vol:
vǫ.l (Q071p Diepenbeek),
volle meer:
vǫl męr (Q071p Diepenbeek)
|
De merrie "behoudt", als men na een drietal weken zekerheid heeft dat ze drachtig is; bij een miskraam "verwerpt" ze. [JG 1a, 1b; N 8, 50a]
I-9
|
| 33523 |
draden of randen van peulvruchten |
ringen/randen:
reͅŋ (Q071p Diepenbeek),
slirpen:
slirpen (Q071p Diepenbeek),
vamen:
vaom (sg en pl) (Q071p Diepenbeek)
|
[Goossens 1c (1955b)] [N Q (1966)]
I-7
|