e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Diepenbeek

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
gaatjestang kotjestang: kytjǝstaŋ (Diepenbeek, ... ) Een tang waarmee men rijggaten maakt. Zie afb. 27. [N 60, 46b; N 60, 46c] || Met deze tang maakte men door middel van een holpijpje aan de bovenste zijde van de tang of door middel van een wieltje met verschillende holpijpjes ronde gaatjes voor de knoopsgaten. De informant van L 416 had een tang met 6 tandjes om verschillende gaten te maken. De informant van Q 198 kende geen gaatjestang. [N 59, 30a] II-10, II-7
gabardine gabardine: gabǝrden (Diepenbeek) Wollen, halfwollen, katoenen of zijden stof met hoogliggende, steile keper, waterdicht gemaakt voor regenkleding (Van Dale, pag 804). [N 62, 87; N 62, 98; N 59, 201; N 62, 75f; MW; monogr.] II-7
gadeslaan? gaderslaan: zən zəkən gōrslən (Diepenbeek), oppassen: gut opḁ̄sən (Diepenbeek), ter harte nemen: z⁄n zōͅken ter hatte nēimen (Diepenbeek) Zijn zaken gadeslaan, goed zorgen voor zijn zaken. [ZND 35 (1941)] III-3-1
gaffel voorste tip: de veursten tip (Diepenbeek), vork: də "vəräsə vørk (Diepenbeek), də vjosdə vørk (Diepenbeek), De dichter bij mekaar geplaatste kegels noemt men de vork.  voeurk (Diepenbeek), iner = enger  de vioͅsde vørk iŋer zeͅtten (Diepenbeek) Worden de voorste kegels niet dichter bij elkaar geplaatst? Hoe noemt men dat? [ZND 36 (1941)] III-3-2
galgenaas beest: ən bīs(t) (Diepenbeek), deugniet: deugəniet (Diepenbeek), gemene kerel: eͅne gəmɛine kjal (Diepenbeek), slechterik: eͅnne slēͅchterik (Diepenbeek), smeerlap: smeejrlap (Diepenbeek), varken: ə värkən (Diepenbeek) de algemene naam voor iemand die zich schuldig maakt aan een of ander misdrijf [strop, beest, priek, galgenaas] [N 90 (1982)] || Een zeer slecht mens (galgenaas). [ZND 35 (1941)] III-3-1
galmgaten almensgaten: de almĕsgōͅten (Diepenbeek), galmgaten: galmgoaten (Diepenbeek), galmgâətən (Diepenbeek), galmsgaten: də galəmsgōətər (Diepenbeek) De open vensters in de klokketoren, waardoor het geluid van de klok(ken) naar buiten galmt [schalvensters, almsgatter, galmgaten?]. [N 96A (1989)] || Galmgaten (in de kerktoren om de klokkenklank door te laten). [ZND 35 (1941)] III-3-3
galopperen galopperen: galǫ`pērǝ (Diepenbeek) De galop is een drie-tempogang. Het paard beweegt met lange, gelijkmatige passen en leidt met één van de voorbenen. Beginnend met het rechter voorbeen gaat het als volgt verder: links achter (linker diagonaal), rechts achter en links voor, gevolgd door een zweefmoment. Bij het grootste aantal paarden hoort men drie hoefslagen (zie drieslag), waarbij de nederzetting van de twee voeten overkruis geschiedt. Enkel bij de galop van zeer goed gedresseerde man√®gepaarden worden de vier hoefslagen gehoord. Dit laatste heeft niets te maken met "vierkappens, vierklauwens of viervoetig lopen", wat "snel lopen" betekent. Zie afbeelding 10. [JG 1b; N 8, 20, 81c, 81d, 81e en 81f] I-9
gang gang: gaŋk (Diepenbeek), gangetje: #NAME?  gɛŋskə (Diepenbeek), nere: niərən (Diepenbeek) gang [ZND 01 (1922)] III-2-1
gang naast de koeienstand zijgang: zęi̯gaŋk (Diepenbeek) In een bepaald type stal loopt er naast de koeienstand, tussen de schutting en de muur, een vrij smalle gang; soms, bij een ander type stal, zijn er naast de koeienstand twee gangen, een brede en een smalle. Vooral bij keuterboerderijen komt het voor dat er helemaal geen gang naast de koeienstand is. De gangen worden gebruikt voor het transport van voer en mest en om zich door de stal te kunnen verplaatsen. [N 5A, 41a en 41b; N 4, 75] I-6
gans gans: gā.s (Diepenbeek) [A 2, 42; A 6, 5a; A 6, 5b; A 6, 5c; S 9; L 1a-m; L 1, 58; JG 1a, 1b, 1c, 1d; Vld.; monogr.] I-12