| 32861 |
distelschopje |
disselmes:
[dissel]mē̜ǝs (Q071p Diepenbeek)
|
De kleine schop met een stevig, smal (4 à 5 cm) blad en een lange steel of een handvat, speciaal voor het uitsteken van distels. Volgens de zegsman van K 278 voldoet dit gereedschap echter niet goed, want "distels steken is distels kweken; distels trekken is distels nekken"; hij gebruikt er dan ook een haak voor, om de distel met wortel en al uit te trekken. Uit Q 71 wordt nog gemeld dat dit schopje door de boer gewoonlijk zelf gemaakt wordt van een oude zeis; en uit L 330 dat, wanneer een boer wegens ouderdom met het boeren ophield, hij heel vroeger een distelschopje om zijn nek gebonden kreeg, als teken dat hij met het werk op het land stopte. In P 44 is "boomschupje" opgegeven; waarschijnlijk werd voor het uitsteken van distels hetzelfde gereedschap gebruikt als voor het ontschillen van gevelde bomen. Voor de fonetische documentatie van het woorddeel ''distel'' zie het lemma ''distel''. Zie afbeelding 3.' [N 18, 18a; monogr.]
I-3
|
| 22473 |
dobbelen |
dobbelen:
Antwoord onderlijnd bij de suggesties.
dobbelen (Q071p Diepenbeek)
|
het kansspel waarbij m et dobbelstenen geworpen wordt om daarvan winst of verlies te laten afhangen [dobbelen, teerlingen, bollen, smakken, possediezen, tritsen] [N 112 (2006)]
III-3-2
|
| 22382 |
dobbelsteen |
taarling:
ennen tjaling (Q071p Diepenbeek),
tjaalin (Q071p Diepenbeek),
tjalling (Q071p Diepenbeek)
|
Een dobbelsteen of teerling. [ZND 23 (1937)] || Teerling.
III-3-2
|
| 22415 |
dobber |
dobber:
dobber (Q071p Diepenbeek)
|
de kurken drijver(s) aan het snoer van een hengel [dobber, dop, kurk, upper] [N 112 (2006)]
III-3-2
|
| 20419 |
dode |
lijk:
lijk (Q071p Diepenbeek)
|
het dode lichaam van een mens [lijk, dode, kadaver] [N 115 (2003)]
III-2-2
|
| 25373 |
doden |
slachten:
slachten (Q071p Diepenbeek)
|
De in dit lemma opgenomen gegevens duiden op het doden in het algemeen. De woordtypen kunnen betrekking hebben op zowel het doden van een varken als van een rund. Een bij de opgave eventueel bijgevoegd object ''varken'', ''rund'', ''koe'', ''beest''is niet in het woordtype opgenomen. De opgaven die wijzen op een doden door slaan met een hamer zijn ondergebracht in het lemma ''verdoven'', omdat het slachtdier in de regel door de slag eerst verdoofd raakte. Hierna kon het gemakkelijk gedood worden door steken of snijden. [N 28, 11a; N 28, 11b; N 28, 12 a; monogr.]
II-1
|
| 22674 |
doedelzak |
doedelzak:
doedelzak (Q071p Diepenbeek),
Antwoord onderlijnd bij de suggesties.
doedelzak (Q071p Diepenbeek)
|
het blaasinstrument dat bestaat uit een leren zak waarin de speler lucht blaast die hij dan door druk met de arm in een soort schalmei met toongaten blaast; andere schalmeien aan de zak blijven dezelfde toon geven [doedelzak, doerelzak, moemelzak] [N 112 (2006)] || Het blaasinstrument dat bestaat uit een leren zak waarin de speler lucht blaast die hij dan door druk met de arm in een soort schalmei met toongaten blaast; andere schalmeien aan de zak blijven dezelfde toon geven [doedelzak, doerelzak, moemelzak]. [N 90 (1982)]
III-3-2
|
| 18252 |
doek |
doek:
doek (Q071p Diepenbeek),
dok (Q071p Diepenbeek, ...
Q071p Diepenbeek)
|
doek [ZND 23 (1937)], [ZND m]
III-1-3
|
| 18288 |
doek -> [wld iii 2.2] |
witte doek:
enne witten doͅk (Q071p Diepenbeek),
nə wetən dok (Q071p Diepenbeek)
|
een witte doek [ZND 23 (1937)]
III-1-3
|
| 22595 |
doel bij verstoppertje spelen add. |
deraan spelen:
troan spelen (Q071p Diepenbeek)
|
het doel bij het verstoppertje spelen [buut] [N 112 (2006)]
III-3-2
|