| 17979 |
wegkwijnen |
achteruitgaan:
ateroot gwèn (Q086p Eigenbilzen, ...
Q086p Eigenbilzen),
uitteren:
oottère (Q086p Eigenbilzen)
|
(Weg)kwijnen: langzaam achteruitgaan, gezegd van een zieke ((weg)kwijnen, (weg)kwelen, afteren, aflopen, achteruit gaan). [N 107 (2001)] || (Weg)kwijnen: langzaam achteruitgaan, gezegd van een zieke (kwijnen, kwelen, pratten, afteren). [N 84 (1981)]
III-1-2
|
| 21159 |
wegwijzer |
handwijzer:
handwijzer (Q086p Eigenbilzen)
|
een plank, bord, enz. met de richting van de weg, de afstand enz. (hand, handwijzer, wegwijzer) [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 33663 |
wei |
wei:
wē̜ (Q086p Eigenbilzen),
węi̯ (Q086p Eigenbilzen),
wɛ̄i̯ (Q086p Eigenbilzen)
|
Dunne, zoete vloeistof die, na de afscheiding van de kaasstof, van de melk overblijft. [L 27, 30 en 31; JG 1a, 1b, 1c, 2c; A 7, 15, 27 en 28; L 2, 7; A 9, 15a en 15b; S 15; Ge 22, 65 en 128; monogr.] || In het algemeen een stuk weiland of grasweide waar het vee graast. Bedoeld is een niet-omheinde weide. [N 14, 50a; N 14, 50b; N 5AøIIŋ, 76d; N 5AøIIŋ, 76e; N M 4a; L 19B, 2a!; L A2, 430; L 4, 40; L 32, 45; JG 1b, 1d, 2c; A 10, 3; A 3, 40; RND 20; Wi 4; R; S 43; Vld.; N 14, 129 add.; monogr.]
I-11, I-8
|
| 21789 |
welbespraakt brutaal persoon |
<omschr.> die hoeft de tongriem niet gesneden:
(= die hoeft de tongriem niet gesneden).
dè hoef de tongriem nie gesnjèn (Q086p Eigenbilzen)
|
welbespraakt; goed, vlot kunnende spreken, woordenrijk [montfiejat] [N 87 (1981)]
III-3-1
|
| 21790 |
welbespraakt zijn |
een bakkes op hebben:
dè heet e bakkes op (Q086p Eigenbilzen)
|
iemand die goed kan praten maar daarbij brutaal is [mondfiat] [N 85 (1981)]
III-3-1
|
| 32969 |
welig, gelp |
mals:
mās (Q086p Eigenbilzen)
|
Opgaven voor de uitdrukking "de tarwe groeit welig, staat gelp". Derf betekent eigenlijk "ongaar, onrijp". [L 35, 61; monogr.]
I-4
|
| 31298 |
welpoeder |
witte zavel:
wetǝ zǭvǝl (Q086p Eigenbilzen)
|
Poeder dat men op de aaneen te wellen stukken metaal strooit om te voorkomen dat het metaal verbrandt. Zoals blijkt uit de antwoorden van de informanten, wordt als welpoeder onder meer borax (natriumdiboraat), soda, wit zand en fijngestampt glas gebruikt. Het welpoeder vormt een slak op het metaal en verhindert zo het verbranden van het metaal. [N 33, 193; N 33, 340]
II-11
|
| 17597 |
wenkbrauw |
ogenbrauw:
ōgəbrauwen (Q086p Eigenbilzen)
|
dikke wenkbrauwen (haarbogen op het voorhoofd) [ZND 34 (1940)]
III-1-1
|
| 32633 |
wentelploeg |
franse ploeg:
franse ploeg (Q086p Eigenbilzen)
|
Een wentelploeg is een karploeg met tenminste twee ploeglichamen, die - boven elkaar aan de ploegboom bevestigd - elkaars spiegelbeeld vormen en bij het keren samen met de ploegboom 180° worden gedraaid. Aan de boom van zulk een ploeg zitten gewoonlijk ook twee kouters en twee voorscharen. Vroeger kon de wentelploeg ook een voet- of radploeg zijn. Omdat de ploegboom van een dergelijke ploeg niet in zijn geheel gedraaid kon worden, was het dubbele ploeglichaam draaibaar bevestigd aan het achterstuk van de ploegboom. Dit type wentelploeg heet achterwentelaar of staartwentelaar. Een voet- of radploeg met een ploeglichaam dat onder de ploegboom door gewenteld kan worden, wordt wel onderwentelaar genoemd. [JG 1b + 1b; JG 2a-1, 6 ; JG 2b-4, 1; N 11, 30; N 11A, 71 + 72 + 73; N J, 10 add.; N 27, 14 + 15 add.; A 27, 24 add.; monogr.]
I-1
|
| 24071 |
wereldgeestelijke |
wereldgeestelijke:
de wéreldgeestelijke (Q086p Eigenbilzen),
wereldlijke geestelijke:
wèreldlike gèèstelike (Q086p Eigenbilzen)
|
Een wereldgeestelijke, priester van een bisdom. [N 96D (1989)]
III-3-3
|