| 31765 |
spanlat van de spanzaag |
spanlatje:
španlɛtšǝ (Q198p Eijsden)
|
Latje waarmee het spantouw aangedraaid wordt om de zaag op te spannen. Om te voorkomen dat het touw ontspant, zet men het latje vast achter de spanregel. Zie ook afb. 18. [N 53, 8b; N I, 1b; monogr.]
II-12
|
| 17830 |
spannen |
spannen:
schpanne (Q198p Eijsden)
|
spannen [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 31764 |
spantouw van de spanzaag |
spantouw:
špantǫw (Q198p Eijsden)
|
Het touw aan de bovenzijde van het spanzaagraam waarmee de spanzaagarmen en het zaagblad worden opgespannen. Zie ook afb. 18. [N 53, 8a; N I, 1a; monogr.]
II-12
|
| 31760 |
spanzaag |
handzeeg:
hānt˲zē̜x (Q198p Eijsden),
spanzeeg:
španzē̜x (Q198p Eijsden)
|
Handzaag, bestaande uit een houten raam waarin het zaagblad kan worden opgespannen. Zie ook afb. 18. Er bestaan diverse uitvoeringen van dit werktuig die voor verschillende werkzaamheden worden gebruikt. Zie ook de lemmata ɛschulpzaagɛ, ɛpenzaagɛ en ɛdraaizaag, keerzaagɛ. De spanzaag bestaat uit een horizontale lat, de spanregel, waarbij aan de uiteinden twee verticale, beweegbare latten zijn bevestigd. Het zaagblad wordt aan de onderzijde van deze twee latten met behulp van twee knoppen vastgezet. Om het zaagblad te spannen wordt er rond de bovenzijde van de twee latten een touw gelegd, dat met behulp van een spanstokje wordt strakgedraaid. Als het touw, en dus ook het zaagblad, de vereiste spanning hebben, wordt het spanstokje achter de spanregel vastgezet. In het zaagblad van de kortzeeg (kǫrt˲zē̜x), die in Neeritter (L 321) door de wagenmaker werd gebruikt, ontbrak om de drie tanden één tand. Op deze wijze kon het zaagmeel tijdens het zagen beter uit de zaagsnede verwijderd worden.' [N 47, 13a-b; N 53, 1b; N 53, 6a; N 53, 8; N I, 1; N 18, 128 add.; monogr.]
II-12
|
| 17963 |
spartelen |
spartelen:
schpartele (Q198p Eijsden)
|
spartelen [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 18091 |
spatader |
spatader:
schpatoar (Q198p Eijsden)
|
spatader [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 24993 |
spatten |
spuitselen:
schpoitsele (Q198p Eijsden)
|
spatten [SGV (1914)]
III-4-4
|
| 30561 |
speciebord |
plakplank:
plakplāŋk (Q198p Eijsden)
|
Rechthoekig plankje met aan de onderzijde een handvat, van waaraf men de specie tegen de muur strijkt of in de voegen drukt. Zie ook afb. 87. De 'sperwer' bestaat uit een houten draagvlak dat is gemonteerd op een houten steel die naar onderen toe breder uitloopt en zo is uitgehold dat men hem op een knie kan zetten. Het draagvlak is bestemd voor de specie waarmee het plafond werd bepleisterd. De 'sperwer' werd in Q 121 ook 'pleisterstoel' genoemd (Lochtman, pag. 22). [N 30, 10; N 30, 9; monogr.]
II-9
|
| 20770 |
speculaas |
speculaas:
sjpeculaoës (Q198p Eijsden)
|
speculaas [N 29 (1967)]
III-2-3
|
| 25650 |
speculaasplank |
speculatievormpje:
%%meervoud%%
špekylǭǝsvø̜rmkǝs (Q198p Eijsden)
|
De houten koekvorm waarin het deeg voor speculaas wordt gedrukt. [N 29, 90; monogr;]
II-1
|