e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Geleen

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
onrijp, onvolgroeid katsj: eigen spellingsysteem  katsj (Geleen, ... ), onrijp: onriep (Geleen) Niet rijp, gezegd van een vrucht (groen, groenweg). [N 82 (1981)] || onrijp [SGV (1914)] || Onvolgroeid, gezegd van een vrucht (vernepen). [N 82 (1981)] I-7
onrustig onrustig: onressig (Geleen) geen rust hebben [N 85 (1981)] III-1-4
onrustig persoon woelerd: weulert (Geleen), zenuwachtige mens: ene zenewechtige minsj (Geleen) een onrustig persoon, persoon die geen rust heeft, altijd bezig is [roerwarmoes] [N 85 (1981)] III-1-4
onschuldig onnozel: onnĕŭzel (Geleen), zonder bezei: zonger besäi (Geleen) zonder besef van goed en kwaad [onschuldig, onnozel] [N 85 (1981)] III-1-4
onstuimig hij gaat uit het getuig: hae geit oet ⁄t getuug (Geleen), rebels: rébèlsj (Geleen) moeilijk in toom te houden, driftig [wreed, onstuimig] [N 85 (1981)] III-1-4
ontberen mankatie hebben: mankáásje höbbe aan (Geleen) niet hebben waaraan men grote behoefte heeft, ontberen [derven] [N 89 (1982)] III-3-1
ontbijt koffie, de -: koffie (Geleen), morgenkoffie, de -: 5 maal per dag eten de oude inheemse bevolking, meestal landbouwers 6 à7u, 10u, 12u, 4u, 8u  mörgenkoffĕĕ (Geleen), ontbijt: ontbijtə (Geleen) maaltijden; Hoe noemt U: Namen voor de verschillende maaltijden, afhankelijk van de tijd van de dag, eventueel van het jaar [N 80 (1980)] || namen en uren van de dagelijkse maaltijden: 6 à 7 uur [ZND 18G (1935)] || namen en uren van de dagelijkse maaltijden: 7 uur [ZND 18G (1935)] III-2-3
ontbijtkoek, peperkoek peperkoek: pépperkook (Geleen) peperkoek [N 29 (1967)] III-2-3
ontgroening voor ondergrondse mijnwerkers kuilstamp: kulštamp (Geleen  [(Maurits)]   [Emma, Hendrik, Wilhelmina]) Gebruik om nieuwe mijnwerkers een panschop tegen het, eventueel blote, achterwerk te houden waartegen dan met een voorhamer werdgeslagen. Volgens de invuller uit Q 121c was het op de Domaniale mijn gebruikelijk om dit bovengronds te doen en wel in het gebouw waar de jonge mijnwerkers mijnwagens schoon moesten maken. De invuller uit Q 112a heeft het gebruik nog gekend tot ongeveer 1960. Het werd toegepast bij nieuwe leden van de Bovon, de beambtenontspanningsvereniging van de Oranje-Nassau III. [N 95 A, 9; monogr.] II-5
onthoudingsdag vastendag: vaste daag (Geleen) Een onthoudingsdag: dag waarop men geen vlees, spek en jus uit vlees mag gebruiken. [N 96D (1989)] III-3-3