| 33787 |
lang ruw haar rond buik en uier |
duivelshaar:
dī.vǝlshǭ.r (Q003p Genk)
|
Eerste haar dat een veulen verliest. [N 8, 23]
I-9
|
| 29987 |
lange bouwladder |
stellingledder:
[stelling]lɛdǝr (Q003p Genk)
|
Ladder waarmee de eerste of tweede verdieping van een steiger bereikt kan worden. In het eerste geval is de ladder doorgaans 4 m lang, wanneer de ladder tot de tweede verdieping reikt, 7 tot 8 m. Bouwladders onderscheiden zich van andere ladders doordat zij meestal van rond steigerhout vervaardigd zijn. De sporten van een bouwladder zijn in het rondhout ingekeept en met draadnagels vastgezet. [N 32, 9a; monogr.]
II-9
|
| 18286 |
lange broek |
lange broek:
lang broek (Q003p Genk),
laŋ bro (Q003p Genk),
’n lang broek (Q003p Genk)
|
een lange broek [N 59 (1973)] || lange broek (hoe heet ...?) [ZND 22 (1936)]
III-1-3
|
| 17610 |
lange neus |
lange neus:
lang naas (Q003p Genk),
lang noəs (Q003p Genk),
lange noas (Q003p Genk),
lange snuit:
lang snaut (Q003p Genk),
lang snout (Q003p Genk)
|
een lange neus [ZND 39 (1942)] || neus, Een lange ~ (fokker, domphoren, vonk, koker, kuit, gevel). [N 106 (2001)]
III-1-1
|
| 18599 |
lange onderbroek? |
lange onderbroek:
laŋ onərbruk (Q003p Genk),
onderbroek:
onərbrŏ.k (Q003p Genk)
|
Lange onderbroek voor mannen. [DC 62 (1987)] || onderbroek, lange ~ [N 25 (1964)]
III-1-3
|
| 18552 |
lange smalle broekzak |
metermaal:
lett. meterzak, duimstokzak
mètermaal (Q003p Genk)
|
lange smalle zak op broekspijp (voor mes, duimstok etc.) [N 59 (1973)]
III-1-3
|
| 17809 |
langen |
langen:
Geven, b.v. lang mijn pijp `ns (hei).
langen (Q003p Genk),
Geven. Soms wel eens gebruikt in de betekenis van nemen, doch zelden.
langen (Q003p Genk)
|
Is bij u een werkwoord langen bekend? Schrijf de juiste betekenis tussen haakjes achter de dialectuitspraak (geven, nemen, overreiken enz.). [ZND 37 (1941)]
III-1-2
|
| 27798 |
langs de snoeren kijken |
directie nemen:
directie nemen (Q003p Genk
[(Winterslag / Waterschei)]
[Eisden])
|
Kijken of de richting van de mijngang goed is. De richting moet naar het werkfront worden doorgetrokken. Voordat men hiertoe overgaat, controleert men eerst of de richting nog wel bruikbaar is. Daartoe bevestigt men drie richtingssnoeren. Hangen deze in een rechte lijn, dan wordt het derde snoer, dat uitsluitend voor controle dient, verwijderd. De richting wordt met behulp van de twee overige doorgetrokken. Daarvoor zijn drie man nodig: één die langs de snoeren kijkt, één die het tweede snoer belicht, terwijl de derde man een lamp voor het front hangt of vasthoudt. Hiervoor wordt bij voorkeur een benzinelamp gebruikt. De vlam wordt zodanig getemperd, dat zij vanaf de richtingssnoeren nog juist duidelijk zichtbaar is. Dit gebeurt om de grootst mogelijke nauwkeurigheid te krijgen. De persoon die viseert geeft door bewegingen met de lamp naar links of naar rechts te kennen naar welke kant de lamp aan het front verplaatst moet worden (Driessen pag. 128-129). [N 95, 851]
II-5
|
| 33323 |
langwerpige hoeve |
langhuis:
laŋkhǫu̯s (Q003p Genk)
|
Het boerderijtype waarbij het bouwwerk één geheel vormt; woonhuis, stallen en schuur zijn achter elkaar geplaatst onder één langwerpig dak. Navraag naar verschil in boerderijbenaming, wanneer de grote deeldeuren in de korte of achtergevel dan wel in de lange zijgevel zijn geplaatst, leverde slechts in drie plaatsen een positief antwoord op. Zie onder de typen gevelhuis en schuurhuis. Waar de opgave identiek is met de naam voor de boerderij in het algemeen (zie het lemma "boerderij, algemeen" (1.1.1), ook voor de fonetische documentatie van deze opgaven), is doorgaans aangegeven dat dit het enig voorkomende type is en derhalve geen specifieke naam heeft. De betreffende opgaven zijn wel bij de lemmata 1.2.1 - 1.2.6 opgenomen en staan telkens vooraan in het lemma. Bij het type langhuis is niet goed uit te maken of het om een woordgroep dan wel om een samenstelling gaat. Slechts een enkele keer is het woordaccent aangegeven; dan staat het op de eerste lettergreep. Zie kaart 4, het Ten Geleide van deze aflevering en afbeelding 2. [N 4A, 1a en 2a]
I-6
|
| 33774 |
langwerpige streep van voorhoofd tot neus |
streep:
strē.p (Q003p Genk),
streepje:
stręi̯pkǝ (Q003p Genk)
|
Lange, witte streep over de paardekop tot halverwege de neus, naar de vorm in verschillende soorten onderscheiden: ''halve'' en ''doorlopende bles'', ''smalle'' en ''brede bles'', en als ze de hele snuit wit kleur: witte muil, snuit. Zie ook het vorige lemma met ''bles'' in de betekenis van een naar voren hangend haarbosje. Zie afbeelding 4. [JG 1a, 1b; N 8, 27b]
I-9
|