| 25251 |
bunder, maat van 10.000 m2 (hectare) |
hectare:
hektaar (L326p Grathem)
|
de maat die een oppervlakte aangeeft van 10.000 vierkante meter [bunder, hond, hectare] [N 91 (1982)]
III-4-4
|
| 24459 |
bunzing |
fis:
vis (L326p Grathem, ...
L326p Grathem,
L326p Grathem)
|
bunzing [DC 07 (1939)], [Roukens 03 (1937)]
III-4-2
|
| 21703 |
buren (ww.?) |
nabuur:
naobər (L326p Grathem)
|
buurman zijn van iemand [noberen, geburen] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 21507 |
burgemeester |
burger:
börgər (L326p Grathem)
|
het wettelijk hoofd/de vertegenwoordiger van een gemeente [burgemeester, burger, burgmeester] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 21303 |
buskruit |
kruit:
kroe.t (L326p Grathem)
|
licht ontbrandbaar, ontplofbaar mengsel dat o.a. gebruikt wordt voor het afschieten van vuurwapens [buskruit, kruit, poeder] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 33099 |
bussel geharkte aren |
reeksel:
rɛ̄ksǝl (L326p Grathem)
|
De bussel aren die door het naharken of nascharren wordt bijeengebracht. Doorgaans wordt deze bussel gebonden met een band, maar in het noordelijke Truierlands wordt opgemerkt dat een dergelijke bussel los op de kar of in de stuik werd bijgestoken. Vergelijk ook de lemma''s ''bussel kort stro'' (6.1.29) en ''garve, gebonden schoof'' (4.6.4). [N 15, 38d; JG 1a, 1b; monogr.]
I-4
|
| 32933 |
bussel hooi |
bussel:
bø̜sǝl (L326p Grathem)
|
Samengebonden hoeveelheid hooi, klaar om opgeladen te worden. Het woordtype pak duidt wel op mechanische persing. De grondbetekenis van weeg is "samengedrukte massa"; de meest bekende betekenisontwikkeling is die van "witbrood". Voor de fonetische documentatie van het woorddeel øhooiŋ zie het lemma ''hooi''.' [N 14, 115c; monogr.]
I-3
|
| 33131 |
bussel kort stro |
aarbos:
warbuš (L326p Grathem),
arenwisje:
arǝwøskǝ (L326p Grathem),
krombussel:
krōmp˲bø̜sǝl (L326p Grathem),
kromwis:
krǫmpwes (L326p Grathem)
|
Wanneer men het stro bijeengebonden heeft, ligt het graan op de dorsvloer, nog vermengd met eindjes kort stro, lege aren en kaf. Men harkt dan eerst de korte eindjes stro bijeen, en stopt deze in een bussel. Hier staan de benamingen voor deze bussel stro met harksel erin bijeen. [N 14, 29 en 33; JG 1a, 1b, 1c, 2c; L 48, 34.3b; Lu 2, 34.3b; monogr.; add. uit N 14, 25 en 28]
I-4
|
| 33129 |
bussel uitgedorst stro |
bos:
bus (L326p Grathem),
buš (L326p Grathem),
bǫs (L326p Grathem),
bussel:
bø̜sǝl (L326p Grathem),
schoof:
šǫu̯f (L326p Grathem)
|
Wanneer het graan uit de aren is geslagen, worden de lege halmen bijeengebonden, vroeger met twee banden. Sinds de komst van de dorsmachines worden de halmen doorgaans dubbel geplooid en met één band in het midden gebonden, of tot pakken geperst. De grondbetekenis van schans is "takkebos, mutserd"; die van het du. Bürde "datgene wat gedragen wordt". Zie ook de toelichting van het lemma ''garve, gebonden schoof'' (4.6.4).' [N 14, 26; JG 1a, 1b, 2c; L 17, 16; L 22, 33b; L 48, 34.3a; Lu 2, 34.3a; R [s], 65; S 5; Wi 16 en 17; monogr.; add. uit R 3, 70 en R 14, 19 en uit het materiaal van lemma 4.6.4 waarbij is aangetekend dat het om gedorste garven gaat]
I-4
|
| 18588 |
bustehouder: spotnamen |
memmenstieper:
memmestieper (L326p Grathem)
|
bustehouder, steunlijfje voor de boezem [N 25 (1964)]
III-1-3
|