| 25111 |
bliksem, bliksemflits |
bliksem:
bliksem (L366p Gruitrode)
|
bliksem, elektrische vonk die bij onweer van de ene wolk naar de andere of naar de aarde overspringt [bledderum, vuurlicht, weerlicht] [N 81 (1980)]
III-4-4
|
| 19371 |
bliksemafleider |
bliksemafleider:
bliksimááfléjer (L366p Gruitrode),
donderroede:
dónnerraoj (L366p Gruitrode)
|
Inrichting om de bliksem af te leiden en onschadelijk te maken; gewoonlijk een van het dak tot in de grond lopende metalen staaf (bliksemafleider, donderroede, donderkruit, donderspil) [N 79 (1979)]
III-2-1
|
| 25113 |
bliksemen |
weerlichten:
het wèrlicht (L366p Gruitrode, ...
L366p Gruitrode)
|
bliksemen [ZND 21 (1936)] || het bliksemt [ZND 01 (1922)]
III-4-4
|
| 25384 |
bloed roeren |
bloed roeren:
blōt rērǝ (L366p Gruitrode)
|
Als het dier gestoken is, vangt men soms het bloed op om dit later in de bloedworst te verwerken. Om te voorkomen dat het bloed stolt, roert men er met de hand wat stro, een houtje of iets dergelijks doorheen. [N 28, 17; monogr.]
II-1
|
| 20693 |
bloedworst |
bloedworst:
bloodworst (L366p Gruitrode),
blōtworst (L366p Gruitrode),
Syst. Frings vrl.
blōtwōͅrst (L366p Gruitrode)
|
bloedworst [Goossens 1b (1960)], [ZND 21 (1936)] || Bloedworst (bulling?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 24305 |
bloedzuiger |
bloedzuiger:
bloodzûger (L366p Gruitrode),
bloedzuiker:
bloodzoēker (L366p Gruitrode),
echel:
in de uitdrukking: "z?pen es ein echel
echel (L366p Gruitrode)
|
bloedzuiger [ZND 33 (1940)]
III-4-2
|
| 24470 |
bloei |
bloei:
bli-j (L366p Gruitrode)
|
bloei
III-4-3
|
| 24523 |
bloeien |
bloeien:
(-) bliet (L366p Gruitrode),
blīi̯ǝ (L366p Gruitrode)
|
De algemene uitdrukking voor het in bloei staan of bloesem dragen van planten en gewassen. In het materiaal-JG is uitdrukkelijk opgegeven dat het om het bloeien van koren gaat. In dit lemma worden de werkwoorden bijeengezet; in het volgende lemma komen de zelfstandige naamwoorden aan bod. [JG 1a, 1b; L A2, 373; L 32, 77, R 1, 37; monogr.] || in bloei staan [ZND 32 (1939)]
I-4, III-4-3
|
| 20718 |
bloem |
bloem:
blōm (L366p Gruitrode, ...
L366p Gruitrode),
Syst. Frings vrl.
blōm (L366p Gruitrode)
|
Bloem bestaat uit het inwendige van de graankorrel, de meelkern, en is wit tot grauw van kleur. Het vormt de fijnste soort in de reeks produkten die tijdens het builen worden gescheiden. Bloem is uitermate geschikt om mee te bakken. Zie ook de toelichting bij de lemmata ɛmeelɛ en ɛboultéɛ. Het woordtype dobbele zero (Q 167) verwijst naar het feit dat de fijnheid van bloem met ø̄0ø̄ (zero) wordt aangegeven. Hoe meer zeroɛs, des te fijner de bloem. Dit lemma vormt een aanvulling op het lemma ɛbloemɛ in wld II.1, pag. 83.' [N O, 37c; JG 1a; JG 1b; Vds 246; Jan 240; Coe 218; Grof 245; monogr.] || Bloem bestaat uit het inwendige van de korrel, de meelkern, en is wit tot grauw van kleur. In verband met het onderscheid tussen ''meel'' en ''bloem'' (zie de toelichting bij het lemma ''gemalen en gezuiverd graan'') zijn de opgaven die op het begrip "meel" duiden zoals roggemeel, tarwe, tarwemeel uit dit lemma overgebracht naar het lemma ''gemalen en gezuiverd graan''. Ten aanzien van het woordtype "patent" zij opgemerkt dat de patentbloem komt uit het hart van de meelkern wiens kleur mooi wit is (Schoep blz. 12). De graad van fijnheid wordt aangegeven door "0" (zero). Hoe meer zero''s, hoe fijner de bloem. [N 29, 15c; N 29, 14b; N 29, 14a; N 16, 80; N 29, 16] || Bloem van het meel (bloem, dons, blom, blons?) [N 16 (1962)]
II-1, II-3, III-2-3
|
| 24471 |
bloem (alg.) |
bloem:
bloom (L366p Gruitrode),
bloemetje:
bleemke (L366p Gruitrode),
roos:
ruus (L366p Gruitrode)
|
bloem || bloem, dim. || bloem, roos
III-4-3
|