| 32726 |
ploegvoor |
ploegvoor:
plōx˲[voor] (Q203p Gulpen),
voor:
vō ̝ǝr (Q203p Gulpen),
vōr (Q203p Gulpen),
vǭr (Q203p Gulpen)
|
Onder ploegvoor wordt verstaan de lange, rechte geul die telkens ontstaat wanneer de ploeg een strook aarde lossnijdt en naar links of naar rechts omkeert: de open voor dus tussen het reeds geploegde en het nog te ploegen deel van de akker in. Vaak worden de ploeggeul en de daaruit afkomstige, omgekeerde aarde als één geheel gezien. Het woord voor of voord is derhalve niet alleen op de open voor van toepassing, maar meestal ook op de daaruit opgeploegde reep aarde ernaast (zie het volgende lemma). De termen ploegvoor, akkervoor en bouwvoor, die voor de betrokken plaatsen - meestal naast voor - werden opgegeven n.a.v. N 11, 58 "de gewone voor die bij het ploegen telkens ontstaat", zijn misschien ook of eerder op te vatten als benaming voor de regelmatig, geploegde bovenlaag van de akker (zie het lemma bouwvoor). Opgaven waarmee een greppel of een vaste, als loop- of als afwateringsgeul gebruikte voor bedoeld wordt, zijn in dit lemma niet opgenomen. [N 11, 58; N 11A, 129d; N P, 11a; JG 1a + 1b; A 18, 1a; L 8, 63; L 24, 27; S 41; Wi 4 + 15; GV, Ml; div.; monogr.]
I-1
|
| 29010 |
plooi |
plooi:
ploj (Q203p Gulpen)
|
Elk van de rimpels of golfachtige vormen die in een weefsel ontstaan, wanneer zij op korte afstanden in tegengestelde richting omgeslagen worden. Zie voor diverse soorten plooien afb. 45. [N 62, 12c; N 62, 12b; L 40, 50; Gi 1.IV, 35; MW; monogr.]
II-7
|
| 19432 |
pluimenborstel, plumeau |
plumeau:
plumeau (Q203p Gulpen)
|
Stoffer bestaande uit een steel waarvan het ene einde bezet is met veren (pluimenborstel, plumeau, poezenbezem) [N 79 (1979)]
III-2-1
|
| 17831 |
plukken |
plukken:
plökke (Q203p Gulpen)
|
plukken [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 33484 |
plukken, van fruit |
plukken:
plökke (Q203p Gulpen)
|
plukken [SGV (1914)]
I-7
|
| 21747 |
plunderen |
klauwen:
klauwe (Q203p Gulpen),
plunderen:
plundere (Q203p Gulpen),
plunderen (Q203p Gulpen)
|
als buit meenemen [pluimen, plunderen] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 24991 |
poeder, pulver |
poeder:
poeier (Q203p Gulpen, ...
Q203p Gulpen),
pulver:
polver (Q203p Gulpen),
stub:
stub (Q203p Gulpen)
|
tot fijn gruis of zeer fijne koreltjes gemaakte vaste stof [peder, pulver, poeder, stof] [N 91 (1982)]
III-4-4
|
| 33707 |
poel |
poel:
pōl (Q203p Gulpen)
|
Klein ondiep, stilstaand water, veelal als troebel of smerig gedacht. Een poel heeft dan ook meestal een meer ongunstige betekenis dan een vijver. [N 27, 24; S 28; A 20, 1; A 2, 48; monogr.]
I-8
|
| 24949 |
poel, plas |
poel:
pø͂ͅl (Q203p Gulpen)
|
poelen (mv.) [SGV (1914)]
III-4-4
|
| 22661 |
poesjenellenkelder |
poesjenellenkelder:
poesjenellekelder (Q203p Gulpen)
|
De ruimte waar marionettenvoorstellingen gegeven worden [poesjenellekelder, poesje]. [N 90 (1982)]
III-3-2
|