| 24330 |
werpen van jongen |
jongelen:
jongele (Q203p Gulpen),
Veldeke, eventueel aangevuld met systeem Jones
jongele (Q203p Gulpen),
jongen:
jonge (Q203p Gulpen),
Veldeke, eventueel aangevuld met systeem Jones
jonge (Q203p Gulpen)
|
Hoe noemt u een jong ter wereld brengen (jongen, moederen) [N 83 (1981)]
III-4-2
|
| 26297 |
wervel |
knevel:
kniǝvǝl (Q203p Gulpen),
knęǝvǝl (Q203p Gulpen)
|
Blokje hout, dat draaibaar om een spijker op de kozijnstijl is aangebracht en dient om deuren van kastjes en schuurtjes gesloten te houden. In het gebied rond Weert werd het ook voor vensterluiken gebruikt. Zie ook 'Limburgs Idioticon', pag. 291, s.v. 'wölverke', het, ø̄Nachtslotje. 't Is de kantuitspraak van wervelke. Geh. St-Truiden.ø̄ [A 27, 32a-b; monogr.]
II-9
|
| 25135 |
wervelwind |
wervelwind:
wervelwind (Q203p Gulpen),
wervelwīnd (Q203p Gulpen)
|
Hoe noemt men een ronddraaiende wind, die stof en zand van de grond doet opwervelen of water als een zuil omhoogzuigt? [DC 30 (1958)] || wervelwind [SGV (1914)]
III-4-4
|
| 24399 |
wesp |
wesp:
wisp (Q203p Gulpen, ...
Q203p Gulpen)
|
wesp [DC 09 (1940)], [SGV (1914)]
III-4-2
|
| 21704 |
wethouder, schepen |
wethouder:
wethouder (Q203p Gulpen, ...
Q203p Gulpen)
|
het door de gemeenteraad gekozen lid van het dagelijks bestuur van een gemeente [wethouder, schepen] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 30848 |
wetsteen |
slijpsteen:
šlīpštē (Q203p Gulpen)
|
De doorgaans in flauw-ovale punten uitlopende, platte korund (carborundum) steen van ongeveer 20-30 cm. lang, waarmee de zeis of de zicht gewet wordt in het veld. Zie de toelichting bij het lemma ''strekel'' en de algemene toelichting bij deze paragraaf. Daar het (oude) onderscheid tussen beide instrumenten (voornamelijk) in het materiaal lag, konden de opgaven met het element -steen hier worden ondergebracht. Niet altijd was de wetsteen van de industriële carborundum-steen vervaardigd. De zegsman van L 434 voegt toe dat de wetsteen gewoonlijk een stuk harde Naamse steen was; die van L 269 en Q 101 dat het een stuk leisteen was en soms gebruikte men een stuk dakpan (zie het betreffende woordtype). Aangaande het onderscheid tussen de kennelijk naast elkaar gebruikte wetsteen en cementen strekel, merkt de zegsman van L 313 nog op dat "de wetsteen korter (is) dan de cementen strekel en wordt gebruikt als de zeis te bot is om ze te wetten (sc. met de strekel) en nog te scherp om ze te haren". Zie verder de toelichting bij het lemma ''slijpbus''.' [N 18, 82; N 18, 80 add.; N 14, 131 add.; N 15 add.; JG 1a, 1b, 1d; A 4, 28f; A 23, 16II; L 20, 28f; Gwn 7, add.; monogr.]
I-3
|
| 24408 |
wezel |
wezel:
wizzel (Q203p Gulpen),
wìzzel (Q203p Gulpen)
|
wezel [DC 07 (1939)], [SGV (1914)]
III-4-2
|
| 17864 |
wiebelen |
wiebelen:
wiebele (Q203p Gulpen, ...
Q203p Gulpen)
|
Wiebelen: onvast heen en weer bewegen (wiebelen, kwikken, kwikkelen, wiegelen). [N 84 (1981)]
III-1-2
|
| 33300 |
wieden, algemeen |
geden:
gē̜i̯ǝ (Q203p Gulpen),
gē̜ǝ (Q203p Gulpen),
kruiden:
krūu̯ǝ (Q203p Gulpen),
rijten:
rītǝ (Q203p Gulpen),
wieden:
wii̯ǝ (Q203p Gulpen)
|
Onkruid bestrijden in het algemeen, ongeacht de manier waarop of het gereedschap waarmee dat gebeurt. Vergelijk ook de meer specifieke handelingen in de andere lemmaɛs van deze paragraaf. De benamingen voor het object onkruid, dat in de woordtypen tussen haken is geplaatst, vindt men in het lemma Onkruid, Algemeen. [N 15, 2; N Q, 11b; JG 1a, 1b, 2c; A 47, 11b; L B2, 272; L 8, 92; S 43, Wi 39; monogr.; add. uit N 18, 8b; A 39, 1b]
I-5
|
| 19969 |
wieg |
wieg:
weeg (Q203p Gulpen, ...
Q203p Gulpen),
wûg (Q203p Gulpen)
|
wieg [SGV (1914)] || wieg; bak- of mandvormig ledikantje voor zeer kleine kinderen [wieg, krib, zuus] [N 86 (1981)]
III-2-2
|