| 32766 |
houten eg |
houten [eg]:
hǫu̯tǝ [eg] (L429p Guttecoven)
|
De oude drie- of vierhoekige eg met houten hoofd- en dwarsbalkjes, waarin houten, later ook ijzeren tanden zaten; zie afb. 51, 52, 53 en 54. Waar men een houten eg gebruikte als onkruideg en/of als zaadeg, is aangegeven in de desbetreffende lemmata. Hieronder is de vorm die de houten eg ter plaatse kon hebben, voorgesteld door de tekens ∆ en vierkant. Voor het woord(deel) ''eg'' resp. ''eg'' zie men de toelichting bij het lemma ''eg''.' [JG 1a; JG 1b add.; N 11, 70 + 71 + 72 add.; N J, 10; A 13, 16b; div.; monogr.]
I-2
|
| 32906 |
houten gaffel, schudgaffel |
gaffel:
gafǝl (L429p Guttecoven)
|
Houten gaffel met twee lange en enigszins gebogen tanden en een korte steel, doorgaans uit een gevorkte tak gesneden; gebruikt om het hooi te spreiden en te keren, maar ook voor andere doeleinden zoals het opschudden van de graanhalmen bij het dorsen met de vlegel, of het strooien van strooisel en voeder voor de dieren in de stal. Zie afbeelding 10, a. Hoewel in het algemeen de term riek een stuk gereedschap aanduidt met méér dan twee tanden, heeft het woord oorspronkelijk en nog in sommige dialecten ook wel de betekenis van een tweetandige vork, met name dan de vork waarmee het hooi wordt opgestoken (zie het lemma ''oogstgaffel''); de opgaven in dit lemma zijn alle dubbelopgaven, naast gaffel of vork. Buiten Haspengouw en het gebied rond Lommel duidt de combinatie van een lange klinker en de letter f in de varianten van het type gaffel wel op een contaminatie van gaffel en gavel; ze staan telkens aan het slot van de varianten onder het type gaffel bijeen. Voor de fonetische documentatie van het woorddeel (hooi) zie het lemma ''hooi''.' [N 18, 30; A 28, 6; L 16, 18c; L B2, 243; Lu 6, 6; Av 1, III, 5e; monogr.]
I-3
|
| 34367 |
houten stamper |
brijselkuil:
brisǝlkyl (L429p Guttecoven)
|
Houten stamper om aardappelen voor de varkens mee tot puree te stampen. [N 18, 133; N 18, 134; S 20, add.; monogr.]
I-12
|
| 19974 |
houtmolm |
wormmeel:
wörmmeel (L429p Guttecoven)
|
houtmeel [DC 30 (1958)]
III-2-1
|
| 23559 |
houtskool voor het wierookvat |
kooltjes:
kölkes (L429p Guttecoven)
|
Houtskool, kooltjes voor het wierookvat [költjes, köölkes, krichelskoaële, holtskaol?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 19476 |
houtspaander |
snipper:
sjnuppere (L429p Guttecoven)
|
spaantje van hout waarmee men vuur neemt uit de kachel of de haard, bijv. om een pijp op te steken (servieskes) [N 20 (zj)]
III-2-1
|
| 24329 |
houtworm |
houtworm:
houtwòrm (L429p Guttecoven),
houtwörm (L429p Guttecoven)
|
houtworm [DC 23 (1953)] || wormpje dat gangen graaft in het hout van meubels enz. [meemel, muitel, meutel] [N 26 (1964)]
III-4-2
|
| 19187 |
hovaardig |
groots:
greutsj (L429p Guttecoven)
|
grootsch [SGV (1914)]
III-1-4
|
| 21188 |
hozen |
hozen:
hoozə (L429p Guttecoven)
|
water uit een boot werpen door middel van een hoosvat [hozen, baliën] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 17565 |
huid |
huid:
hoet (L429p Guttecoven, ...
L429p Guttecoven),
vel:
vel (L429p Guttecoven)
|
huid [DC 01 (1931)]
III-1-1
|