| 29897 |
vorstpan |
nokpan:
nǫkpan (L322p Haelen)
|
Halfronde pan waarmee de nokken en hoekkepers van het dak worden bedekt; ook de soortgelijke pan voor de afdichting van de nok of de naden van het dakschild van een rieten dak. Vorstpannen worden met spijkers op de dakruiters vastgezet en met specie aan elkaar bevestigd. In Q 77b werd niet met vorstpannen gewerkt. Men smeerde daar de nok van het dak in met cement. Het woordtype broekstuk (L 290, L 372) duidt een pan aan die de verbinding vormt tussen de vorstpannen en de pannen die over de naden van het dakschild worden gelegd. [N 32, 45b; N 32, 45c; N 4A, 34a; N 4A, 34c; N F, 8]
II-8
|
| 33811 |
vos, vospaard |
vos:
vǫs (L322p Haelen)
|
Licht- of rosbruin paard met witte manen, staart en poten. Onder de vossen zijn er diverse kleurnuanceringen: roodvossen (rode tot dieprode globe), goudvossen, zweetvossen (zwartachtig rood naar geel overhellend en glimmend), lichte vossen (geelbruin tot geelbruin), donkere vossen (van donkerbruin tot zeer donker roodbruin). [JG 1a, 1b; N 8, 63g, 63h en 63j]
I-9
|
| 32943 |
vregelpaal |
rondhout:
rǫntjhǫu̯t (L322p Haelen),
schemelpaal:
šīǝmǝlpǭl (L322p Haelen)
|
In de Kempen en in het zuid-oosten van het onderzoeksgbied wordt een tweede boom voor het vastzetten van het hooi op de kar gebruikt. Deze vregelpaal is (doorgaans draaibaar) onder in de bak van de hoogkar gemonteerd en loopt door het midden van het verzwaarde dwarse sluithout, de bril. Het bindtouw werd dan om deze vregelpaal heengeslagen en daarna werd deze door middel van een stok of knuppel, de vregelstok, aangedraaid. Zie ook de toelichting bij het lemma ''vregelstok'' en afbeelding 15. De foto''s van afbeelding 15 zijn genomen in Mechelen aan de Maas (Q 9). [N 17, 14a; JG 1d, 2c; monogr.]
I-3
|
| 19341 |
vreugde |
plezier:
plezeer (L322p Haelen)
|
een gevoel van blijdschap in het algemeen [plezier, lol, vreugd] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 20294 |
vriend |
kameraad:
kammeraod (L322p Haelen),
vriend:
vrundj (L322p Haelen)
|
vriend of vriendin in het algemeen [kameraad, gespan, makker] [N 85 (1981)]
III-3-1
|
| 18852 |
vriendelijk |
vriendelijk:
vruntjelik (L322p Haelen)
|
welgezind tegenover andere mensen, vriendelijk [gemeen, braaf] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 25203 |
vriesweer |
vriesweer:
vreeswèèr (L322p Haelen)
|
vriezend weer, koud en droog [N 22 (1963)]
III-4-4
|
| 25200 |
vriezenx |
vriezen:
et vruustj (L322p Haelen),
vre͂e͂ze (L322p Haelen)
|
vriezen [bieberen, bikken] [N 22 (1963)]
III-4-4
|
| 20316 |
vrijgezel |
jonggezel:
jonkgezel (L322p Haelen),
vrijgezel:
vriegezel (L322p Haelen)
|
vrijgezel; ongehuwde man [patriara, wicht, vrijgezel] [N 86 (1981)]
III-2-2
|
| 20276 |
vroedvrouw |
wijsvrouw:
wiesvrouw (L322p Haelen, ...
L322p Haelen),
de vroedvrouw bakert en verpleegt
wiesvrouw (L322p Haelen)
|
hoe heet de baker of vroedvrouw? [DC 05 (1937)] || vroedvrouw; (gediplomeerde) vrouw die helpt bij bevalling [DC 12a (1943)]
III-2-2
|