| 20728 |
boerenvlaai |
vlaai:
flaaj (L322p Haelen)
|
Grote boerenvla (vlaam?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 24861 |
boerenwormkruid |
mater:
mǭtǝr (L322p Haelen)
|
Tanacetum vulgare L. Een algemeen voorkomende 60 tot 120 cm hoge plant in akkerranden, wegbermen en op stortplaatsen met veervormig samengestelde bladeren, die fijn ingesneden zijn. De kleine ronde knalgele bloempjes, die knopvormig zijn, groeien in een schermvormige tuil en bloeien van juli tot de herfst. De plant is een oud medicinaal kruid en maakt een vast onderdeel uit van de kruidwis. Het maken van een kruidwis is een zeer oud, voorchristelijk (later gekerstend, kruidwissen worden soms nog op 15 augustus gewijd) gebruik waarbij wilde kruiden worden samengebonden en opgehangen in hius of in de stal om onheil, ziekten, bliksem e.d. af te weren. Het kruid is nauw verwant aan het moederkruid, vandaar de typen met mater; het werd veel gebruikt tegen wormen, vandaar de typen met worm-. Zie Verdingh 1987, 5 en Claes 1990. [A 60A, 80; monogr.]
I-5
|
| 24123 |
boerenzwaluw, zwaluw |
boerenzwalg:
boorezwalg (L322p Haelen),
zwalg:
zwalg (L322p Haelen, ...
L322p Haelen,
L322p Haelen)
|
boerenzwaluw [DC 18 (1950)] || boerenzwaluw (19 roodachtig keeltje; zeer puntige vorkstaart; nest van klei en sprietjes binnenin een schuur [N 09 (1961)] || zwaluw [DC 35 (1963)]
III-4-1
|
| 21605 |
boete |
boete:
boete (L322p Haelen)
|
een geldstraf [boete, kore, amende] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 18209 |
boezeroen |
boezeroen:
bazzeroen (L322p Haelen),
kiel:
keel (L322p Haelen),
kieltje:
keelke (L322p Haelen)
|
boezeroen, blauwlinnen of katoenen (boeren)overhemd [boezeloen, bazeoren, bazzeroel] [N 23 (1964)] || Boezeroen. Hoe noemt men het kledingstuk, dat van ongeveer dezelfde stof is gemaakt en ongeveer hetzelfde model heeft, maar dat in de broek wordt gestoken? (Het zou in het Nederlands het beste aangeduid worden met boezeroen of overhemd). [DC 14A (1946)]
III-1-3
|
| 34655 |
bok van het rijtuig |
zitbok:
zet˱bǫk (L322p Haelen)
|
Zitplaats voor de koetsier of de voerman. Alleen bij het rijtuig vormt de bok een vast onderdeel. Bij de kar en de wagen wordt soms een plank tussen de berries gelegd die als geïmproviseerde zitplaats dient. Uit vragenlijst N 101, waar gevraagd werd naar de zitplaats van de voerman van een rijtuig, kwamen vrijwel uitsluitend opgaven van het type bok. [N 17, 38a-b + 40 + add; N G, 58d; N 101, 18a; monogr.]
I-13
|
| 20517 |
bokking |
bokkem:
bökkem (L322p Haelen)
|
haring; Hoe noemt U: Een gerookte haring (massisse, bukkem, boesterin, boksharing) [N 80 (1980)]
III-2-3
|
| 24705 |
bolderik |
krukkebloem:
krǫkǝblum (L322p Haelen)
|
Agrostemma githago L. Een vroeger vrij algemeen, maar nu zeldzaam voorkomend giftig onkruid op akkers en in korenvelden met een ruwbehaarde kelk en bloemen, die paars of purper (zelden wit) van kleur zijn. Het bloeit in juni en juli en wordt 20 tot 100 cm hoog. [A 60A, 58; monogr.]
I-5
|
| 18410 |
bolhoed: algemeen |
bolhoed:
bólhood (L322p Haelen)
|
bolhoed [N 25 (1964)]
III-1-3
|
| 21009 |
bolster van een noot |
schaal:
Veldeke
sjaal (L322p Haelen),
WLD (De o is niet voldoende gedifferentiëerd; vandaar soms –)
sjáāl (L322p Haelen)
|
De harde huid van een noot (bast, bolster, sloester, schaal, hulster, boost, bluster, boets, schulp, schelp, snoester). [N 82 (1981)]
III-2-3
|