e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... dialect=L286p plaats=Hamont

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
portier garde: gart (Hamont  [(Eisden)]   [Zwartberg, Waterschei]) De portier bewaakt dag en nacht de toegang tot de mijn. [N 95, 124; monogr.] II-5
portiersloge chef-garde: šɛf ˲gart (Hamont  [(Eisden)]   [Zolder]) De ruimte waar de portier zich bevindt. Uit de woordtypen "penningcontrole", "penningenboede" en "markenboede" blijkt dat de portier ook soms de dienstpenningen uitgaf. [N 95, 4] II-5
portret, foto foto: Een foto maken.  foto (Hamont), portret (<fr.): portret (Hamont), portrɛɛt (Hamont), pərtret (Hamont), pətret (Hamont) Foto. || Portret. [ZND 40 (1942)] III-3-2
postbode facteur (fr.): faktø.r (Hamont) postbode [RND] III-3-1
postelein porselein: porcelein (Hamont, ... ), porsəlēͅn (Hamont, ... ), postelein: postelein (Hamont, ... ), postelijn (Hamont, ... ), potselein (Hamont, ... ), poͅstəleͅin (Hamont), poͅstəleͅjn (Hamont, ... ) [Goossens 1b (1960)]postelein [ZND 05 (1924)], [ZND 15 (1930)] I-7
postzegel timbre (fr.): teͅmbər (Hamont) postzegel III-3-1
poten planten: plā.ntǝ (Hamont), poten: puǝt (Hamont), pyǝt (Hamont), zetten: zętǝ (Hamont) De kleine steuntjes die zich aan de onderkant van de berries bevinden en waarop het draagvlak van de kruiwagen kan rusten. [N 18, 99, add; JG 1a; JG 1b] || In dit lemma staan de algemene benamingen voor het planten van de pootaardappelen bijeen. [N 12, 10; N 15, 1b en 1c; JG 1a, 1b, 1c, 2c; A 20, 1a; A 23, 17d.I; Lu 1, 17d.I; Wi 43; monogr.; add. uit N 12, 15; N M, 18a en 18b] I-13, I-5
potlood potlood: potlu[ə}d (Hamont), onzijdig  potloeëd (Hamont) Potlood: schrijftuig (Fr. crayon). [ZND 05 (1924)] III-3-1
potstal potstal: pot[stal] (Hamont), pǫt[stal] (Hamont) Een potstal is een ouderwetse stal, met als voornaamste functie het winnen van mest. De bodem is niet geplaveid; de koeien staan direct op de grond en de mest. Omwille van de mest stonden de koeien vroeger het hele jaar op stal, later alleen in de winter. Het vee stond in twee rijen, vastgebonden aan de stalpalen. Over de mest heen werd strooisel gespreid en zo kwamen de koeien steeds hoger te staan, tot de potstal "vol" was. De mest in de potstal werd regelmatig verplaatst, maar de potstal werd slechts één of twee keer per jaar uitgemest. De potstal verdween om hygiënische redenen. In armoedige streken, zoals in de Kempen, waar men grote behoefte aan mest had, is de potstal het langst blijven bestaan, totdat de kunstmest opkwam. Waar de potstal niet bekend is geweest, heeft men er vaak wel een woord voor, dat men van elders kent. Waar de potstal vroeger de gewone stal was, werd hij gewoon "stal" of "koestal" genoemd. Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel (stal) het lemma "stal" (2.1.2). Zie afbeelding 7. [N 5A, 49a; N 4, 65; JG 1a en 1b; monogr.] I-6
pottenbakker pottenbakker: pǫtǝbakǝr (Hamont), pǫtǝn˱bakǝr (Hamont) Ambachtsman die uit klei potten en ander aardewerk vervaardigt. De woordtypen pottenman (Q 95, Q 193) en aardewerker (Q 95) werden in de betreffende plaatsen gebruikt voor een arbeider in een aardewerkfabriek. [L 34, 20; A 45, 34; N 49, 60a; monogr.] II-8