e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren... plaats=Hasselt

Overzicht

Gevonden: 5340

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
knolvoer, rapen (coll.) groen: grin (Hasselt) Rapen in het algemeen, als groenvoer of als ingekuild voer voor het vee gebruikt; herfstknollen. [N 12A, 4a; JG 1b, 2c; monogr.; add. uit N 11A, 29f en 29g; N 12, 40, N Q, 11a] I-5
knoop knoop: knōēp (Hasselt), knup (Hasselt), knūp (Hasselt), knūp (Hasselt), knop: knoep - kniep (Hasselt) knoop || knoop (enkelvoud - meervoud) [ZND 01 (1922)], [ZND m] || Plat, rond schijfje of min of meer bolvormig voorwerpje van been, hout, metaal enz., dat aan kleding of andere gebruiksvoorwerpen wordt genaaid, hetzij als een middel om ze te doen sluiten of met een deel van hetzelfde of met een ander stuk te verbinden. [N 59, 135; N 62, 65a; Gi 1.IV, 48; Wi 5; S 18; MW; monogr.] II-7, III-1-3
knoop van de korenhalm knoop: (mv knip)  knup (Hasselt) De verdikking die zich op regelmatige afstanden in de stengel van de korenhalm bevindt. Ook de opgegeven meervoudsvormen van de woordtypen knoop en knook zijn in het lemma opgenomen; cf. hoop met meervouden in het lemma ''molshoop in het grasland'' (2.5) in aflevering I.3. Zie afbeelding 2, c. [JG 1a, 1b; monogr.] I-4
knoopsgat knoopsgat: knōēpsg .t (Hasselt), knups˲gat (Hasselt) Gat, spleetvormige opening in een kledingstuk enz., waar men een knoop door kan halen om het te sluiten. Het knoopsgat bestaat uit een rechte snede, met aan de voorkant een peervormig nestelgaatje. Dat nestelgaatje moet 3 millimeter in doorsnee zijn. Het knoopsgat moet altijd 3 √† 4 millimeter groter zijn dan de middellijn van de knoop welke er door moet komen. Als het knoopsgat ingesneden is, moet men het omwerken met de omslagsteek (Papenhuyzen III, pag. 16-17). [N 62, 40; Gi 1.IV, 41; MW; monogr.] || knoopsgat II-7, III-1-3
knorren knorren: knǫrǝ (Hasselt) Het natuurlijke geluid van een varken. [N 19, 23; Wi 56; JG 1a, 1b; monogr.] I-12
knorrepot enselaar: (h)e.nseliër (Hasselt), grommelaar: groemelier (Hasselt), groemelieər (Hasselt), grūməliər (Hasselt), ne groemelieër (Hasselt), grommelpiet: ne groemelpie (Hasselt), grommelpot: groemmelpot (Hasselt), grūməlpoͅt (Hasselt), ⁄ne groemmelpot (Hasselt), lastig beest: en dof bies langgerekt  en lestege bies (Hasselt), lastige duivel: ⁄ne lestegen di-jvel (Hasselt), lastige mens: ne lestige minsch (Hasselt), pruttelpot: prètelpot (Hasselt), prø͂ͅtəlpoͅt (Hasselt), zure charel: wein zaure charel (Hasselt), zure kerel: wa nə zūrə kial (Hasselt) Een lastig persoon, een knorpot (greef?). [ZND 35 (1941)] || mopperaar || Wat een gemelijke kerel (altijd misnoegd, knorrig). [ZND 24 (1937)] || Wat een knorrepot ! (Het echte dialectwoord opgeven). [ZND 28 (1938)] III-1-4
knuppel, knots kluppel: klipəl (Hasselt), knuppel: kneppel (Hasselt, ... ), knepəl (Hasselt, ... ), knipəl (Hasselt), knīppel (Hasselt), knèppel (Hasselt, ... ), knøͅpəl (Hasselt), knùppel (Hasselt) hoe heet een korte dikke stok, b.v. om noten af te werpen. [ZND 28 (1938)] || knuppel [RND], [ZND 01 (1922)], [ZND 36 (1941)], [ZND B2 (1940sq)], [ZND m] III-1-2
koe koe: kau̯ (Hasselt), ku (Hasselt), kui̯ (Hasselt), kø̄ (Hasselt, ... ), kø̄n (Hasselt), kø̜̄ (Hasselt), kø̜̄ǝn (Hasselt), kø̜ (Hasselt), kē (Hasselt), kē̜ (Hasselt), kē̜n (Hasselt), kō (Hasselt), kǫu̯ (Hasselt), kɛ (Hasselt), kɛi̯ (Hasselt), kɛǝ (Hasselt), koebeest: kø̄bīst (Hasselt), rind: rēnt (Hasselt) Volwassen vrouwelijk rund, in de regel een rund dat één of meerdere keren gekalfd heeft. Zie afbeelding 5. Op de kaart is het woordtype koe niet opgenomen. [JG 1a, 1b; A 3, 37; A 4, 11; Gwn V, 2a; L 1a-m; L 4, 37; L 5, 27b; L 7, 61b; L 14, 26 en 88; L 20, 11; L 27, 5 en 57; L 29, 44; L 38, 44; L 40, 21b; L 44, 16, 21a en 39; R 12, 29; R (s] I-11
koe die pas gekalfd heeft vaars: vi̯ǫs (Hasselt), vjās (Hasselt) Voor een aantal varianten van vaars zou men kunnen denken aan een woord vers. Het wnt (xx-1, blz. 2125) vermeldt ''vers'' in de betekenis van "jonge koe van ongeveer twee jaar die nog geen kalf heeft gehad of voor de eerste maal kalft" (wnt xviii, blz. 72). Het onderscheid tussen vers- en vaarsvarianten is niet altijd even duidelijk. Daarom is er gekozen voor één woordtype vaars.' [A 4, 16; L 20, 16] I-11
koe die tweemaal heeft gekalfd koe van (het) tweede kalf: [koe] van twɛi̯dǝ [kalf] (Hasselt) Zie voor de fonetische documentatie van (koe) resp. (kalf) de lemmata ''koe'' (3.3.1) en ''kalf'' (3.1.1). [N 3A, 26a; N C, 14b] I-11