| 33237 |
knolvoer, rapen (coll.) |
groen:
gryn (L352p Hechtel)
|
Rapen in het algemeen, als groenvoer of als ingekuild voer voor het vee gebruikt; herfstknollen. [N 12A, 4a; JG 1b, 2c; monogr.; add. uit N 11A, 29f en 29g; N 12, 40, N Q, 11a]
I-5
|
| 32990 |
knoop van de korenhalm |
knoop:
(mv knyǝp)
knuǝp (L352p Hechtel)
|
De verdikking die zich op regelmatige afstanden in de stengel van de korenhalm bevindt. Ook de opgegeven meervoudsvormen van de woordtypen knoop en knook zijn in het lemma opgenomen; cf. hoop met meervouden in het lemma ''molshoop in het grasland'' (2.5) in aflevering I.3. Zie afbeelding 2, c. [JG 1a, 1b; monogr.]
I-4
|
| 18425 |
knoopsgat |
knopskot:
knupskoot (L352p Hechtel)
|
Knoopsgat [-gat, -koet, -luik] [N 114 (2002)]
III-1-3
|
| 19350 |
knorrepot |
ambetante kerel:
wa inne ammetante kèrrel (L352p Hechtel),
brommer:
brommer (L352p Hechtel),
grommelaar:
grommeleer (L352p Hechtel),
grommelèr (L352p Hechtel),
grommerd:
wat ne grommert (L352p Hechtel),
grompot:
grompot (L352p Hechtel),
lastige burger:
lesstige burger (L352p Hechtel),
lestige burger (L352p Hechtel)
|
Een lastig persoon, een knorpot (greef?). [ZND 35 (1941)] || Wat een gemelijke kerel (altijd misnoegd, knorrig). [ZND 24 (1937)] || Wat een knorrepot ! (Het echte dialectwoord opgeven). [ZND 28 (1938)]
III-1-4
|
| 17880 |
knuppel, knots |
kluppel:
kluppel (L352p Hechtel, ...
L352p Hechtel,
L352p Hechtel,
L352p Hechtel,
L352p Hechtel),
kløpəl (L352p Hechtel)
|
hoe heet een korte dikke stok, b.v. om noten af te werpen. [ZND 28 (1938)] || knuppel [RND], [ZND 36 (1941)]
III-1-2
|
| 34058 |
koe |
koe:
kau̯ (L352p Hechtel),
ku̯ɛi̯ (L352p Hechtel),
køi̯ (L352p Hechtel),
kǫu̯ (L352p Hechtel),
kǫu̯ǝn (L352p Hechtel)
|
Volwassen vrouwelijk rund, in de regel een rund dat één of meerdere keren gekalfd heeft. Zie afbeelding 5. Op de kaart is het woordtype koe niet opgenomen. [JG 1a, 1b; A 3, 37; A 4, 11; Gwn V, 2a; L 1a-m; L 4, 37; L 5, 27b; L 7, 61b; L 14, 26 en 88; L 20, 11; L 27, 5 en 57; L 29, 44; L 38, 44; L 40, 21b; L 44, 16, 21a en 39; R 12, 29; R (s]
I-11
|
| 34183 |
koe die pas gekalfd heeft |
vaars:
vǫrs (L352p Hechtel)
|
Voor een aantal varianten van vaars zou men kunnen denken aan een woord vers. Het wnt (xx-1, blz. 2125) vermeldt ''vers'' in de betekenis van "jonge koe van ongeveer twee jaar die nog geen kalf heeft gehad of voor de eerste maal kalft" (wnt xviii, blz. 72). Het onderscheid tussen vers- en vaarsvarianten is niet altijd even duidelijk. Daarom is er gekozen voor één woordtype vaars.' [A 4, 16; L 20, 16]
I-11
|
| 34213 |
koeherder |
koehoeder:
kǫu̯hȳ.r (L352p Hechtel)
|
Zie ook het lemma ''koewachter, veeknecht'' (1.3.14) in wld I.6, blz. 23-25. [N 3A, 12b; JG 1a, 1b; monogr.]
I-11
|
| 33371 |
koeienstand |
bed:
bęt (L352p Hechtel)
|
Dat deel van de stal waar de koeien staan en dat gelegen is tussen de stalpalen en de mestgoot of het mestbed. De koeienstand in moderne stallen is iets hoger dan de mestgoot en mestgang er achter, waardoor voorkomen wordt dat de koeien in de mest en gier staan staan of liggen. Sommige woordtypen betreffen de vloer of het soort vloer waar de koeien op staan. De meervoudsvormen hebben doorgaans betrekking op de dubbele stal waar het telkens om twee koeienstanden gaat, die tegenover elkaar geplaatst zijn. Zie afbeelding 10. [N 5A, 40b; N 4, 79; A 10, 9a en 14; Gwn 4, 7; monogr.]
I-6
|
| 32568 |
koekenhort, vlaaienhort |
koekwis:
kokwes (L352p Hechtel),
pankoekenwis:
pankukǝwes (L352p Hechtel),
vlaaienrekje:
vlājǝrɛkskǝ (L352p Hechtel),
wis:
wes (L352p Hechtel)
|
Doorgaans van witte wissen gevlochten onderzetter, waarop vers gebakken vlaaien of pannenkoeken worden gelegd om af te koelen. [N 40, 97; N 40, 118; N 40, add.; L 1u, 100; L 1a-m; L 35, 107; monogr.]
II-12
|