| 24504 |
els |
zuil:
zyl (Q110p Heek)
|
Het gebogen, puntige instrument om gaatjes voor het naaien vóór te steken. Men kent een spanels, een doornaaiels en een bros. Dierick zegt op pag. 83: "Het klein en broos werktuig dat een schoenmaker dagelijks te gebruiken heeft is het elsen. Daar zijn er verscheidene grootten en soorten. De elsens om binnenzolen te naaien zijn gekromd en moeten geschikt zijn licht of zwaar volgens het werk; een lang, zwaar elsen is goed voor zwaar manswerk en om in te rijgen. Een zwaar elsen om licht te naaien is altijd af te keuren, daar een fijne draad niet goed sluiten kan in de wijde gaten door het elsen in de binnenzool gemaakt en dus geen vaste naad kan voortbrengen. Gewoonlijk is de punt van een nieuw elsen te dik en moet wat verscherpt worden om goed door het leder te kunnen steken; het gebeurt wel eens dat de punt afkraakt, dit kan hersteld worden met er een aan te slijpen. Het elsen moet in een houten handvatsel vastgezet worden en moet er recht in zitten; het mag noch achteruit noch vooruit hellen en bijzonderlijk niet scheef of men is elke steek in gevaar het te breken, en de hand te kwetsen. [N 60, 176a; N 60, 234; N 60, 176c; S 28; L 5, 62; L B2, 238; L 40, 72; Wi 13; A 27, 17; monogr.]
II-10
|
| 17775 |
enkel |
enkel:
inkel (Q110p Heek)
|
enkel [SGV (1914)]
III-1-1
|
| 33605 |
enten |
gruffelen:
gruffelə (Q110p Heek)
|
[SGV (1914)]
I-7
|
| 18047 |
etter |
gezweer:
gezjwêr (Q110p Heek)
|
etter [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 17989 |
flets |
kwips:
kwepsj ? (Q110p Heek)
|
geepsch (kwipsch) [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 19288 |
flikflooien |
naar zijn mond kallen:
noa sine mont kalle (Q110p Heek)
|
flikflooien [SGV (1914)]
III-1-4
|
| 18021 |
fluim |
fluim:
fluum (Q110p Heek)
|
fluim [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 21345 |
fluisteren |
piezewieten:
pigewiete (Q110p Heek)
|
lispelen [SGV (1914)]
III-3-1
|
| 28760 |
fluweel, velours |
velours:
flwār (Q110p Heek)
|
Weefsel met een bovenkant met rechtopstaande garenuiteinden, ontstaan door een bijzondere afwerking. De binding bestaat uit een grondweefsel, in effen of keper, waartussen draden, die over grotere afstanden los liggen. Door deze door te snijden en op te borstelen ontstaat een pluche-achtig haardek: pool. Door zacht ruwen wordt het ø̄pluizenø̄ bevorderd, waarna de pool op een bepaalde lengte wordt afgeschoren (Bonthond s.v. ø̄fluweelø̄. [N 62, 78; N 62, 75f; 59, 201; MW; L 1a-m; L 23, 57a; S 9; monogr.]
II-7
|
| 18784 |
franje |
franjel:
fraanjel (Q110p Heek),
frānjǝl (Q110p Heek)
|
franje [SGV (1914)] || Randversiering bestaande uit een boordsel met een reeks afhangende draden, meestal in bundels of kwasten bijeengehouden. [N 62, 59; MW; S 9; monogr.]
II-7, III-1-3
|