| 33932 |
hoofdstel |
halchter:
hɛlǝxtǝr (L328p Heel),
kopstuk:
kopstuk (L328p Heel)
|
Stel van leren riemen op het hoofd van het paard als het ingespannen is. Het woordtype hoofdsel is vermoedelijk ontstaan uit hoofdstel. Loesj als simplex of als eerste lid van een samenstelling gaat terug op het Franse louche "schuin/scheel". [JG 1a, 1b, 1c, 2b, 2c; N 13, 17; R 3, 60; monogr.]
I-10
|
| 24720 |
hoofdwortel |
penwortel:
WLD
pènwoortəl (L328p Heel)
|
De hoofdwortel van een boom die in het verlengde van de stam ligt en die sterk in de diepte groeit (pen, pin, penwortel). [N 82 (1981)]
III-4-3
|
| 34330 |
hoog varken |
hoog op de benen:
(zo'n varken staat) huǝx op ǝ bęi̯n (L328p Heel)
|
Varken dat op hoge poten loopt. [N 76, 23; monogr.]
I-12
|
| 23210 |
hoogdag |
hoge feestdag:
hoeëge fieëstdaag (L328p Heel, ...
L328p Heel)
|
Een hoge kerkelijke feestdag [hoogdag, hoogtijd]. [N 96C (1989)]
III-3-3
|
| 33647 |
hoogliggende akker |
hoge grond:
huǝgǝ gronjtj (L328p Heel)
|
De woordtypen in dit lemma duiden niet alleen op een hoogliggende akker maar ook op hooggelegen grond in het algemeen zoals hei, zandgrond, droge grond. Verder komen er ook plaatsbepalingen voor als op de hoogte en op een berg. [N 11, 2a en 2f; A 10, 4]
I-8
|
| 23277 |
hoogmis |
hoogmis:
hoeemes (L328p Heel, ...
L328p Heel)
|
De hoogmis [hoeëmès, hoegmès, hómmes?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 33648 |
hoogte in een akker |
kop:
kop (L328p Heel)
|
Verhoging in een akker of hoger gelegen stuk grond. [N 11, 3b; N 11A, 130a; monogr.]
I-8
|
| 23209 |
hoogtijd |
hoogtijd:
hoeagtiet (L328p Heel)
|
hoogtijd [SGV (1914)]
III-3-3
|
| 22164 |
hooi |
hooi:
hø̄i̯ (L328p Heel),
hø̜.i̯ (L328p Heel),
hø̜.i̯ǝ (L328p Heel)
|
Gemaaid en op het veld drogend of gedroogd gras. In de klankkaart is de klankkleur (eerst velair, dan palataal) en de lengte van de klinker aangegeven; korte klinkers hebben een toevoeging aan het symbool. De aan- en afwezigheid van de j-klank is niet in kaart gebracht, maar uit de varianten in het lemma zelf af te lezen; per aangegeven klankkleur en lengte staan steeds de diftongen vooraan. Wanneer er meer dan één variant voor een plaats was opgegeven, is bij voorkeur het materiaal van de mondelinge enquêtes in kaart gebracht. [N 7, 58; N 14, 88b en 128a; JG 1a, 1b; A 10, 17 en 20; A 16, 1-4; L 1 a-m; L 27, 17; L 34, 70; L 38, 35-36; RND 122; Wi 52; S 14; R (s]
I-3
|
| 32949 |
hooi binnenhalen |
inhalen:
enhūǝlǝ (L328p Heel),
invaren:
envārǝ (L328p Heel)
|
De algemene benaming voor het vervoeren van het hooi, van het veld waar het is gemaaid en gedroogd, naar de boerderij waar het zal worden opgeslagen als wintervoer. Het voorwerp van de overgankelijke werkwoorden is steeds: hooi. [N 14, 117; A 10, 17; A 16, 4b; L 38, 35; Lu 2, 34 II add.; monogr.]
I-3
|