| 17917 |
omhelzen |
duwen:
duie (Q105p Heer),
lief duwen:
leefduie (Q105p Heer)
|
omhelzen [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 25149 |
onbewolkt |
klaar:
klaor (Q105p Heer)
|
wolkenloos, zonder wolken, gezegd van de lucht [uitgekeerd, uitgeklaard, klaar] [N 81 (1980)]
III-4-4
|
| 21351 |
onderhands |
onderhands:
ps. boven de a staat nog een ?; deze combinatieletter is niet te maken, omgespeld is het inderdaad een a.
ónderhansch (Q105p Heer)
|
onderhandsch [SGV (1914)]
III-3-1
|
| 18257 |
onderhemd |
hemd:
hŭmme (Q105p Heer),
⁄n schoen hŭmme (Q105p Heer)
|
hemd [SGV (1914)] || schoon [o] [een ~ hemd] [SGV (1914)]
III-1-3
|
| 19395 |
onderkussen, peluw |
peluw:
pøͅl (Q105p Heer)
|
peluw [SGV (1914)]
III-2-1
|
| 17619 |
onderlip |
onderlip:
ondərlup (Q105p Heer)
|
onderlip [DC 01 (1931)]
III-1-1
|
| 31712 |
onderste handvat |
(onderste, linkse, tweede, kort) handvat:
hānt˲vat (Q105p Heer)
|
Het onderste handvat van de steel van de zeis, dat in de rechterhand wordt gehouden. Doorgaans is dit het korte handvat van model A, zoals beschreven in de algemene toelichting van deze paragraaf en in de toelichting bij het lemma ''steel van de zeis''; daar zijn ook de gegevens opgenomen omtrent de localisatie van model B, waarvan het onderste handvat in de kromming van de steel zit of waar dit handvat lang en T-vormig is. Om de varianten van de substantiva onder één woordtype bijeen te houden en een vergelijking met de opgaven voor het bovenste handvat te vergemakkelijken, zijn de adjectiva (onderste, korte, kleine, enz.) als facultatief in het hoofdwoordtype opgenomen. Zie afbeelding 4, A2 en B2.' [N 18, 67c; N C, 3b2; JG 1a, 1b, 2c; monogr.]
I-3
|
| 25057 |
ongeordende hoeveelheid, chaos |
boel:
boel (Q105p Heer)
|
boel [SGV (1914)]
III-4-4
|
| 33291 |
onkruid, algemeen |
kruid:
krūt (Q105p Heer),
onkruid:
onkrūt (Q105p Heer)
|
De verzamelnaam van in het wild groeiende planten, tussen de cultuurgewassen; ze belemmeren de cultuurgewassen in hun groei en de boer zal ze dan ook bestrijden. Naar aanleiding van de opgave nuttigheid in L 387 merkt de zegsman op: "Nut is hier ɛvuil, viesɛ"; waarschijnlijker dan deze volksetymologie is echter dat het voorvoegsel on- hier is uitgevallen. Puinen, puimen is eigenlijk de soortnaam van een afzonderlijke plant (zie het lemma Kweek) maar hier uitdrukkelijk opgegeven als de algemene benaming voor alle soorten onkruid. Hetzelfde geldt voor de opgaven reutsel (zie het lemma Perzikkruid). De varianten op -ds zoals vuiligheids vertonen pseudo-klankverschuiving. [N 11, 70a en 80a; N 11A, 172d; N 14, 123 en 124; N 17, 11; N P, 15b en 16b; JG 1a, 1b; A 17, 11; A 26, 9; A 28, 10; A 30, 2; A 39, 1b; A 43, 13; L 2, 18; S 26; Wi 6; monogr.]
I-5
|
| 19267 |
onnozel persoon |
uilskuiken:
uilskuke (Q105p Heer)
|
uilskuiken [SGV (1914)]
III-1-4
|