| 33886 |
buikkrampen |
penspijn:
pɛnspiŋ (Q113p Heerlen)
|
Met krampen gepaard gaande darmstoornis die hevige pijn veroorzaakt bij dieren, in het bijzonder bij paarden. [A 48A, 5; N 8, 9Oo; monogr.]
I-9
|
| 18095 |
buikpijn |
buikpijn:
boekpien (Q113p Heerlen),
boeèkpieng (Q113p Heerlen),
bôêkpieng (Q113p Heerlen),
de buik doet me pijn:
miene boehk det mich peng (Q113p Heerlen),
penspijn:
panspieng (Q113p Heerlen),
pijn in de zak:
pieng in der zak (Q113p Heerlen),
pijn in het lijf:
pien i ge lîêf (Q113p Heerlen),
pijn in zijn buik:
peng in meine boehk (Q113p Heerlen),
pieng in mienne bōēk (Q113p Heerlen, ...
Q113p Heerlen),
pijn in zijn pens:
Plat.
pieng in mienne pansj (Q113p Heerlen),
pijn in zijn zak:
Plat.
pieng in mienne zak (Q113p Heerlen)
|
buikpijn [DC 27 (1955)] || ik heb pijn in mijn buik of de buik doet mij zeer [DC 01 (1931)]
III-1-2
|
| 18139 |
buil op het hoofd |
bluts:
bluts (Q113p Heerlen),
blutsch op der kop (Q113p Heerlen),
bult:
bult (Q113p Heerlen),
knop:
knoep (Q113p Heerlen)
|
buil op het hoofd [buts, buil] [N 10a (1961)]
III-1-2
|
| 20455 |
buitenechtelijk kind |
buitenbeentje:
boetebintje (Q113p Heerlen),
voorkind:
vûûrkink (Q113p Heerlen)
|
een niet uit een wettelijk huwelijk geboren kind, buitenechtelijk kind [bastaard, speelkind, voorloper, voorkind] [N 86 (1981)] || onecht kind [SGV (1914)]
III-2-2
|
| 22875 |
buitenspel |
af-side:
Karte 167.
afse.jt (Q113p Heerlen),
buitenspel:
boetesjpel (Q113p Heerlen),
Karte 167.
buitenspel (Q113p Heerlen)
|
Abseits. || Buitenspel.
III-3-2
|
| 33090 |
buitenstaande korenmijt |
korenmijt:
kǭrǝmīt (Q113p Heerlen),
mijt:
mīǝt (Q113p Heerlen)
|
Wanneer de hele oogst niet in de schuur geborgen kan worden, maakt men buiten een korenmijt. Het zetten van een mijt (lemma 5.1.20) vereist heel wat handigheid. De tasser maakt eerst als basis van de mijt een verhoging met takkebossen tegen de vochtigheid. Hierop tast hij dan de schoven, doorgaans in een cirkel, maar soms ook in de vorm van een vierkant (zie onder), tot op een bepaalde hoogte. Op deze romp van de mijt (in L 382 noemt men dit deel de bok )wordt dan het onderste deel van het dak, de waterring (lemma 5.1.21), gelegd. De omtrek hiervan is wat groter dan die van de romp van de mijt zelf, zodat het regenwater een stukje van de mijt af naar beneden drupt. Daarna wordt de mijt van een dak voorzien of gedekt (lemma 5.1.22). Het dak (lemma 5.1.23), dat uitloopt in de kop of de spits (lemma 5.1.24), wordt gemaakt van dekstro (vergelijk het lemma STROWLAM, 6.1.25) waarvoor lang en grof stro wordt gekozen. Het dekstro wordt met banden stro aan de schoven die eronder liggen vastgemaakt. Vaak legde men voor de zekerheid nog een oud karwiel (in L 332 wordt een dergelijke hoepel een reip genoemd) rond de spits voor het geval dat deze windbanden het bij straffe wind niet zouden houden. In Q 1 noemt men het dekzeil dat men over de mijt legt als het begint te regenen wanneer men nog niet met het dekken klaar is, een bache ''(baš)''. Om de kap van boven mooi spits te maken wordt deze aan de bovenkant met los stro of hooi opgevuld. Men steekt er dan een staak doorheen, die echter niet tot de grond reikt. Degenen die niet zo handig zijn in het maken van een mijt, bouwen deze op rond een paal die in de grond geplant is zoals bij de hooimijt. Zie aflevering i 3 Waar de woorden ''berm'' en ''mijt'' naast elkaar voorkomen (in Ndl. Noord- Limburg; zie type berm), is de mijt "vierkant of langwerpig aangezet" terwijl de berm "rond (is) aangezet". Zie ook de lemma''s ''dak van de mijt'' (5.1.23) en ''spits, kop van de mijt'' (5.1.24) en afbeelding 8. Huist komt alleen bij Roukens voor; het is daar een middelgrote korenmijt.' [N 15, 43; JG 1a, 1b; monogr.; add. uit R 3, 70]
I-4
|
| 19367 |
buitenverblijf |
landhuis:
landhoes (Q113p Heerlen)
|
landhuis
III-2-1
|
| 30713 |
buitenwerk |
buitenwerk:
būtǝwęrǝk (Q113p Heerlen)
|
Schilderwerk buitenshuis. [N 67, 67b]
II-9
|
| 18523 |
buitenzak op een jas |
buitentas:
boeetetesch (Q113p Heerlen),
jassentas:
jassetesch (Q113p Heerlen)
|
buitenzak in een jas [jassetes] [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 24135 |
buizerd |
duivenstuiter:
add. bij duif, blz. 008
doeveschtüter (Q113p Heerlen),
muizenvalk:
moezevalk (Q113p Heerlen),
stootvogel:
buizerd, wouw
sjtooet-vooegel (Q113p Heerlen)
|
buizerd [SGV (1914)] || buizerd (54 grote, plompe, slome vogel; brede vleugels en korte staart; vaak op paaltjes in weilanden; vaak te zien; broedt zeldzaam in bossen [N 09 (1961)]
III-4-1
|