| 33827 |
rank paard |
(een) luxe:
lyks (Q113p Heerlen)
|
Gezegd van een slank, snel paard, dat vaak als rijdier wordt gehouden. [JG 1a; N 8, 20 en 62l]
I-9
|
| 33580 |
ranken van de wingerd |
ranken:
rank (sg) (Q113p Heerlen)
|
I-7
|
| 24229 |
ransuil |
katuil:
katuul (Q113p Heerlen),
katül (Q113p Heerlen)
|
ransuil || uil: ransuil (36 oorpluimpjes, bijna alleen in mastbossen; broedt in oud kraaienest; roep [oe-oe-oe-oe] [N 09 (1961)]
III-4-1
|
| 20515 |
ranzig |
garstig:
gaaschtig spek (Q113p Heerlen),
ranzig:
ranzig (Q113p Heerlen),
rànzich (Q113p Heerlen)
|
garstig spek [..] [SGV (1914)] || ranzig; Hoe noemt U: Sterk smakend, onaangenaam ruikend gezegd van spek (ranzig, garstig) [N 80 (1980)]
III-2-3
|
| 33207 |
rapen |
rapen:
rāpǝ (Q113p Heerlen)
|
De aardappelen oprapen en in een mand bijeen doen, achter de rooiers of achter de rooiende ploeg aanlopend. [N 12, 21; JG 1a, 1b; monogr.; add. uit N 12, 18; A 23, 17d; Lu 1, 17d]
I-5
|
| 19558 |
rasp |
rasp:
rasp (Q113p Heerlen, ...
Q113p Heerlen,
Q113p Heerlen),
raspel:
raspel (Q113p Heerlen, ...
Q113p Heerlen),
rijf:
reef (Q113p Heerlen),
rief (Q113p Heerlen, ...
Q113p Heerlen,
Q113p Heerlen,
Q113p Heerlen,
Q113p Heerlen),
om muskaat te rijven
rief (Q113p Heerlen)
|
In het algemeen een staafvormig stalen werktuig met tandjes en putjes voor het bewerken van harde materialen, inz. metalen. Zie ook afb. 108. De grote rasp (Q 83) was van twee handvatten voorzien. Het blad van meer dan een meter lang was aan één kant grof en aan de andere kant fijn. Dit werktuig werd op heet ijzer gebruikt, bijvoorbeeld om koetsassen af te werken op de plaats waar zij geweld waren. [N 33, 85; monogr.] || rasp [SGV (1914)] || rasp (rief, raspel, raps) [N 20 (zj)] || zeef; inventarisatie soorten en gebruiksmogelijkheden; betekenis/uitspraak [N 20 (zj)]
II-11, III-2-1
|
| 19839 |
raspen |
raspelen:
raspele (Q113p Heerlen),
raspen:
ráspe (Q113p Heerlen, ...
Q113p Heerlen),
rijven:
rieve (Q113p Heerlen, ...
Q113p Heerlen),
rīēvə (Q113p Heerlen, ...
Q113p Heerlen)
|
raspen || raspen (w.w.) [SGV (1914)] || raspen; Hoe noemt U: Met een rasp fijn maken (raspelen, raspen, rieven) [N 80 (1980)]
III-2-1, III-2-3
|
| 31393 |
raspvijl |
houtrasp:
hōtrasp (Q113p Heerlen)
|
Gereedschap waarvan de ene helft als vijl en de andere helft als rasp dient. Sommige raspvijlen hebben een blad dat aan één zijde als vijl en aan de andere zijde als rasp is uitgevoerd. Er bestaan ook uitvoeringen waarbij één helft van het blad als vijl is bekapt en het andere deel als rasp. [N 33, 100]
II-11
|
| 24367 |
rat |
molrat:
bruine veldrat met korte staart
molrat (Q113p Heerlen),
rat:
rat (Q113p Heerlen)
|
rat [SGV (1914)] || rat, soort
III-4-2
|
| 31426 |
ratelboor, krekelboor |
ratelboor:
rātǝlbōr (Q113p Heerlen)
|
Boorapparaat, bestaande uit een rechte spil en een dwars daarop staande hefboom. De spil is voorzien van een soort palrad. Aan de onderzijde ervan bevindt zich een boorhouder waarin een boorijzer kan worden geplaatst. Door de hefboom met de hand heen en weer te bewegen kan het boorijzer in een bepaalde richting worden gedraaid. De meeste ratelboren kunnen zowel links als rechts draaien. Het hele apparaat kan eventueel in een boorstelling worden geplaatst. Zie ook afb. 129. [N 33, 140; N 33, 142-143; N 33, 159; monogr.]
II-11
|