e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Heerlerheide

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
verkleumd stijf: sjtīēf va de kou (Heerlerheide), sjtīēf van de kou (Heerlerheide), verkild: verkelt (Heerlerheide), verkoud: verkòòd (Heerlerheide) verstijfd van kou [verkild] [N 10 (1961)] III-1-2
verkouden bevangen: bǝvaŋǝ (Heerlerheide), vervangen: vǝrvaŋǝ (Heerlerheide) Een ontsteking van het neusslijmvlies. [JG 1b; N 8, 89; N 52, 24 en 25; monogr.] I-9
verkwanselen verkwanselen: verkwansele (Heerlerheide) Verkwanselen, op verachtelijke wijze verhandelen [vertuitelen, verkwanselen?] [N 21 (1963)] III-3-1
verlegdienst omlegploeg: omlęxplōx (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Emma, Maurits]), omlegschicht: omlęxšix (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Eisden]) In Nederland de dienst, in Belgiē de post die het transportmiddel in het oude pand van een pijler afbreekt en in het nieuwe pand weer opbouwt. Volgens Van der Maar verlegde men de transportmiddelen in de wisseldienst. [N 95, 494; monogr.; Vwo 224; Vwo 551] II-5
verlegen beschaamd: besjèèmt (Heerlerheide), bleu: (kleurloze e).  bluue (Heerlerheide), mensenschuw: mie:nsesjuu. (Heerlerheide), schouw: schrouw (Heerlerheide), schuw: sjuuj (Heerlerheide), verlegen: verlège (Heerlerheide) verlegen [schoow, sjou, bluuj, besjeemt] [N 06 (1960)] III-1-4
verleggen omleggen: omlęgǝ (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]) Het transportmiddel in een pijler van het oude naar het nieuwe pand verplaatsen. In tegenstelling tot het "verschuiven" wordt de transportinstallatie daarbij gedemonteerd en in het nieuwe pand weer opgebouwd. [N 95, 493; monogr.; N 95, 267; Vwo 226; Vwo 549] II-5
verlof, vrije dag verlof: vǝrlǫf (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Emma]), verlofschicht: vǝrlǫfšix (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Emma, Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), vrij: vręj (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Maurits]) Van vakantie spraken de mijnwerkers niet. Men nam een verlofdag en deze was dan "de mooiste werkdag". [N 95, 121; N 95, 122; N 95, 123; monogr.; N 95, 920; Vwo 248] II-5
verstandskies baktand: (baktand) (Heerlerheide), oogtand: (oogtand) (Heerlerheide), verstandstand: verštandstand (Heerlerheide) verstandskies (oogtand, baktand) [DC 01 (1931)] III-1-1
verstopte speen dode speen: dōjǝ špēn (Heerlerheide) Speen waaruit wegens verstopping geen melk komt. [N 3A, 67a] I-11
verteerde mest korte mest: kǫrtǝ [mest] (Heerlerheide) De termen in dit lemma zijn voor het merendeel van toepassing op mest die lange tijd het onderste of het binnenste deel van de mesthoop heeft gevormd en daardoor goed verteerd is: mest van hoge kwaliteit, die gemakkelijk in kleine delen uiteenvalt. Het onderste uit de mestkuil is vaak zo brokkelig dat het niet met de riek kan worden opgenomen. Deze mest wordt veelal als weidemest gebruikt. Voor sommige termen zie men dan ook het lemma compost. De termen aan het einde van het lemma hebben betrekking op oude, uitgedroogde mest die zijn kwaliteit grotendeels verloren heeft. [N M, 10a; N 11, 27 add.; N 11A, 4a + 4c + 36 + 37; JG 1a + 1b add; div.] I-1