| 33869 |
de merrie bij de hengst brengen |
laten rossen:
lǭtǝ rǫsǝ (Q112a Heerlerheide)
|
[N 8, 43a en 43b]
I-9
|
| 33870 |
de merrie dekken |
dekken:
dɛkǝ (Q112a Heerlerheide),
springen:
špreŋǝ (Q112a Heerlerheide)
|
Zie afbeelding 11. [JG 1a, 1b; N 8, 43a en 43b]
I-9
|
| 33872 |
de merrie is niet drachtig |
leeg:
lēǝx (Q112a Heerlerheide),
niet vol:
nēt ˲vǫl (Q112a Heerlerheide)
|
[N 8, 48 en 49]
I-9
|
| 27795 |
de richting controleren |
de stonde controleren:
dǝ štǫnt kǫntrolērǝ (Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV])
|
De richting controleren van een mijngang. Een richting bestaat uit twee of drie richtingspunten en een controlepunt. De richtingen hebben tot doel een rechte stand van de te maken gang in een vooraf bepaalde richting te verkrijgen (MBK II pag. 40-41). Alvorens de richting naar het front wordt doorgetrokken moet eerst de richting worden gecontroleerd. Het al of niet kloppen van de richting moet altijd worden vastgesteld op het controlepunt. [N 95, 846]
II-5
|
| 27799 |
de snoeren belichten |
luchten:
løxtǝ (Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Emma])
|
Met name het tweede richtingssnoer belichten. Zie verder de toelichting bij het lemma Langs De Snoeren Kijken. [N 95, 852]
II-5
|
| 33926 |
de staart couperen |
zwensen:
šwɛnsǝ (Q112a Heerlerheide)
|
Het kappen of afsnijden van de staart van veulens gebeurt na enkele dagen of weken. Nadat de staart zuiver gemaakt en afgebonden is, wordt hij afgesneden en toegebrand. [N 8, 103d]
I-9
|
| 27889 |
de steenhoop laden |
de afslag laden:
dǝ āfšlāx lādǝ (Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Zwartberg, Waterschei])
|
De losgeschoten stenen al dan niet mechanisch laden. [N 95, 453; monogr.]
II-5
|
| 27888 |
de stok schieten |
(de) stok schieten:
štok šētǝ (Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Maurits])
|
Bij de aanleg van een galerij het gesteente met behulp van springstof verwijderen om op deze wijze voldoende galerijhoogte te verkrijgen. Deze handeling vindt plaats nadat de koollaag ter breedte van de galerij en over voldoende diepte is weggenomen (zie ook het lemma De Stok Vrijmaken). [N 95, 430; N 95, 435]
II-5
|
| 27825 |
de stok vrijmaken |
vrijkolen:
vręjkoalǝ (Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Willem-Sophia])
|
De steenkool ter breedte van de galerij en over voldoende diepte wegnemen. De invuller uit Q 33 merkt daarover op dat men deze term op de mijn Emma tot ongeveer 1958 gebruikte. [N 95, 392; monogr.]
II-5
|
| 34626 |
de stortkar doen achteroverslaan |
opkippen:
ǫpkepǝ (Q112a Heerlerheide),
opslaan:
ǫpšlǭ (Q112a Heerlerheide)
|
De kipbare bak van de stortkar doen kippen om de lading te lossen. Dit lemma vormt een aanvulling op het lemma kippen, storten in wld I.10. De kaart combineert de opgaven uit beide lemmata. [N 17, 88]
I-13
|