e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Heers

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
naar huis gaan naar thuis gaan: noe goan ich no thoes (Heers), noue goan ich no toues (Heers) Wat zegt men in uw dialect? Nu ga ik naar huis. [ZND 48 (1954)] III-1-2
naar links prrr: pr̄ (Heers) Voermansroep om het paard naar links te doen gaan. [JG 1b; N 8, 95 c, 95d en 96; L 1 a-m; L B 2, 255; L 26, 2; L 36, 81c; S 12; monogr.] I-10
naar rechts hut: hyi̯t (Heers), hut-ju: hyi̯t ǝwęx (Heers) Voermansroep om het paard naar rechts te doen gaan. [JG 1b; N 8, 95a en 96; L 1 a-m; L B 2, 256; L 26, 2; L 36, 81d; S 12; monogr.] I-10
naaste naaste: oere noaste (Heers) Je/uw naaste, evennaaste, evenmens [naoste, nôste, èèvemins]. [N 96D (1989)] III-3-3
nabidden nabeden: noabieje (Heers) Nabidden, d.w.z. antwoorden bij het bidden, de tweede helft van een gebed bidden. [N 96B (1989)] III-3-3
nachtmis nachtmis: de nāgmeis (Heers) De mis die snachts wordt gedaan, nachtmis. [N 96C (1989)] III-3-3
nageboorte van de koe bed: bɛt (Heers) [N 3A, 57a; JG 1a, 1b; A 33, 19b; monogr.] I-11
nagel nagel: noəgəl (Heers), nōgəl (Heers), vingərnogəl (Heers) [ZND 30 (1939)]een nagel [ZND A1 (1940sq)] || een nagel, (nagels) [ZND A2 (1940sq)] III-1-1
nagewas navrucht: noǝvrø̜i̯.x (Heers) Het tweede gewas dat op een veld wordt geteeld nadat men er eerder al geoogst heeft. Bamis is een verkorting van ''Bavo-mis'', ofwel 1 oktober, feest van Sint Bavo; het heeft dan ook de betekenis van "herfst". Vergelijk het lemma ''zaaien, van nagewas'' (2.3). [JG 1a, 1b; monogr.] I-4
nagras, tweede hooioogst achtermaad: axtǝrmōǝt (Heers), ā.tǝrmōǝ.t (Heers), ā.xtǝrmōǝt (Heers), tweede snede: twidǝ snēi̯ (Heers) De opbrengst van de tweede maal dat er gehooid wordt, doorgaans eind augustus; zie de algemene toelichting bij deze paragraaf (''nagras''). [N 14, 128b, JG 1a, 1b en 2b; A 4, 26a; A GV, 2Gr.; L B2, 345; L 5, 8; L 14, 15; Gwn 7, 10; Wi 58; S 25; monogr.] I-3