| 25149 |
onbewolkt |
klaar als de dag:
kloar as de dag (L165p Heijen)
|
als [klaar ~ de dag] [SGV (1914)]
III-4-4
|
| 32640 |
ondergronder, woeler |
ondergronder:
ondǝrgrōndǝr (L165p Heijen)
|
De ondergronder of woeler was een aparte ploeg zonder kouter en riester, maar met een lansvormige schaar of twee in tegenovergestelde richting geplaatste messen vóór op het ploeghoofd. Vaak werd de oude aanaardploeg tot ondergronder omgebouwd. Met deze ploeg, die vóór de gewone ploeg uitging of erop volgde, werd de ondergrond, de bodem van de voor opengebroken. Men kon ook met de gewone ploeg de ondergrond losrakelen, door op de plaats van de voorschaar of het kouter, dan wel aan of onder de ploeghiel een woelschaar, een woelhaak of woelmes aan te brengen. Aldus werd tegelijkertijd de bovengrond geploegd en de ploegzool opengebroken. [N 11, 33j; N 11A, 76a + 76b + 77; N 27, 14]
I-1
|
| 21351 |
onderhands |
onderhands:
ōnderhāṣndsch (L165p Heijen)
|
onderhandsch [SGV (1914)]
III-3-1
|
| 18257 |
onderhemd |
hemd:
hémd (L165p Heijen)
|
hemd [SGV (1914)]
III-1-3
|
| 31619 |
onderkapper, nietenkapper |
onderkapper:
ondǝrkapǝr (L165p Heijen)
|
Soort beitel waarmee men onder de hoefnagel een kleine uitholling in de hoef maakt, om daarin de omgebogen niet te slaan. Zie ook afb. 233. [N 33, 373; N 33, 380]
II-11
|
| 19395 |
onderkussen, peluw |
pulf:
pølf (L165p Heijen, ...
L165p Heijen)
|
peluw [SGV (1914)] || peluw, onderkussen
III-2-1
|
| 31316 |
onderlegplaat |
stempelkussen:
stɛ̃mpǝlkøsǝ (L165p Heijen)
|
Blokje met gaten van verschillende grootte, dat onder de plaat gelegd wordt waarin met een doorslag gaten moeten worden geslagen. Zie ook afb. 54. De schijf (Q 83) was een ijzeren blok waarin verschillende gaten waren aangebracht. [N 33, 349]
II-11
|
| 17619 |
onderlip |
onderlip:
ōnderlip (L165p Heijen)
|
onderlip [DC 01 (1931)]
III-1-1
|
| 31712 |
onderste handvat |
(onderste) knak:
knak (L165p Heijen)
|
Het onderste handvat van de steel van de zeis, dat in de rechterhand wordt gehouden. Doorgaans is dit het korte handvat van model A, zoals beschreven in de algemene toelichting van deze paragraaf en in de toelichting bij het lemma ''steel van de zeis''; daar zijn ook de gegevens opgenomen omtrent de localisatie van model B, waarvan het onderste handvat in de kromming van de steel zit of waar dit handvat lang en T-vormig is. Om de varianten van de substantiva onder één woordtype bijeen te houden en een vergelijking met de opgaven voor het bovenste handvat te vergemakkelijken, zijn de adjectiva (onderste, korte, kleine, enz.) als facultatief in het hoofdwoordtype opgenomen. Zie afbeelding 4, A2 en B2.' [N 18, 67c; N C, 3b2; JG 1a, 1b, 2c; monogr.]
I-3
|
| 26744 |
onderste handvat van de heizicht |
knak:
knak (L165p Heijen)
|
Bij een aantal opgaven van informanten is het niet duidelijk of het hier om het bovenste of onderste handvat gaat. [N 18, 77d]
II-4
|