| 24511 |
boomstronk |
post:
post (L413p Helchteren)
|
boomstronk, de stomp-met-wortels van een afgehakte boom [N 27 (1965)]
III-4-3
|
| 34565 |
boomwagen |
uts:
øts (L413p Helchteren)
|
Een kar die bestaat uit twee grote wielen, een as en een lange dissel. Deze kar wordt gebruikt om bomen en andere lange, zware voorwerpen te vervoeren, die men onder de as met een ketting bevestigt. De as tussen de wielen is niet recht, maar als een halve cirkel naar boven gebogen. De boomstam wordt boven in de halve cirkel opgehangen. De boomwagen wordt meestal door twee paarden.getrokken. In het grootste deel van Belgisch Limburg gebruikt men voor de boomwagen een benaming die tot het woordtype huurst kan worden herkend (zie Verstegen 1940). Omdat dit type zoveel vervormingen kende, is het hieronder opgesplitst in drie ondertypes (huts, uts, nuts). [N 17, 6 + 15b; N G, 51; N 50, 12b; JG 1d; L 1a-m; L 14, 20; L 32, 83; monogr.]
I-13
|
| 33280 |
boon, algemeen |
bonen:
bunǝ (L413p Helchteren),
boon:
bun (L413p Helchteren)
|
Phaseolus L. Zoals bij de erwt gaat ook hier het lemma met de algemene benaming vooraf aan de namen van specifieke soorten. Enkelvouden en meervouden zijn apart gehouden. [JG 1a, 1b, 1c; L 1, a-m; L 1u, 21; L 8, 84; L 22, 3a; S 4; Wi 14; monogr.; add. uit N P, 23]
I-5
|
| 19600 |
bord |
telloor:
teͅly(3)̄r (L413p Helchteren)
|
bord (bij het eten gebruikt) [ZND 16 (1934)]
III-2-1
|
| 21594 |
borg blijven |
borg (zn.):
e: zoals e in de
berg (L413p Helchteren)
|
Borg blijven voor iemand. [ZND 22 (1936)]
III-3-1
|
| 26141 |
borst |
borst:
bǫrst (L413p Helchteren)
|
Zie afbeelding 2.19. [JG, 1b; N 8, 32.2]
I-9
|
| 17765 |
borstkas |
borst:
boͅrst (L413p Helchteren),
ich hem n kaa op de borst (L413p Helchteren)
|
een borst [ZND A1 (1940sq)] || Ik heb een kou op de borst. [ZND 22 (1936)]
III-1-1
|
| 33988 |
borstnet |
borstnet:
bǫrstnęt (L413p Helchteren)
|
Vliegennet dat alleen voor de borst van het paard wordt gehangen. [JG 1a, 1b; N 13, 83b]
I-10
|
| 33969 |
borstriem |
borstriem:
bǫrstrim (L413p Helchteren),
%%voor de fonetische documentatie wordt verwezen naar het lemma BORSTRIEM%%
[borstriem] (L413p Helchteren)
|
Leren riem van het borsttuig die voor de borst van het paard zit. Zie ook opmerking onder lemma Borsttuig. [N 13, 52]
I-10
|
| 33968 |
borsttuig |
borststuk:
bǫrsstøk (L413p Helchteren)
|
Trektuig bestaande uit een stel leren riemen, dat wel eens gebruikt wordt in plaats van een haam, als het paard aan de schouders gedrukt is (zie WLD I, afl. 9, p. 111). In een vrij groot aantal opgaven verwijst de benaming voor een deel van het borsttuig naar het geheel, bv. het woordtype borstriem. Het omgekeerde, waarbij de term voor het geheel gebruikt wordt ter aanduiding van een onderdeel ervan, komt minder vaak voor (zie lemma Borstriem). [JG 1b, 1c, 1d, 2c; N 13, 51]
I-10
|