| 19725 |
gebouw |
bètiment (fr.):
burgerwoning
batimeͅnt (L413p Helchteren, ...
L413p Helchteren),
huis:
hoͅu̯s (L413p Helchteren, ...
L413p Helchteren)
|
een nieuw gebouw [ZND 35 (1941)] || gebouw [ZND 12 (1926)]
III-2-1
|
| 22436 |
gebruik |
gewente:
gewente (L413p Helchteren)
|
Dat is maar een gewoonte. [ZND 35 (1941)]
III-3-2
|
| 19090 |
gedienstig |
gedienstig:
gedienstig (L413p Helchteren)
|
Hij is gedienstig (geneigd om dienst te bewijzen). [ZND 35 (1941)]
III-1-4
|
| 19046 |
geduld |
patintie:
patientie (L413p Helchteren)
|
Heb toch wat geduld! [ZND 35 (1941)]
III-1-4
|
| 18916 |
gedwee |
gewillig:
NB. Mar.: waarom gewillig (= bereidwillig =doet het gráág!) en gedwee gesplitst?: waarom dit bij gedwee??
gewillig (L413p Helchteren),
ook materiaal 23, 69; znd 35, 49
gewillig (L413p Helchteren)
|
Een gewillig (gedwee) kind. [ZND 35 (1941)] || gedwee [ZND 01 (1922)]
III-1-4
|
| 18098 |
geelzucht |
geel verf:
geil verf (L413p Helchteren)
|
de geelzucht (ziekte waarbij de huid en ook het wit van de ogen geel wordt) [ZND 35 (1941)]
III-1-2
|
| 19280 |
geen rust hebben |
geen rust hebben:
hei hit gien rust (L413p Helchteren),
hij hit gien rust (L413p Helchteren)
|
hij heeft geen rust [ZND 42 (1943)]
III-1-4
|
| 32746 |
geerakker |
kortvoorden:
kǫrt˲vōrdǝ (L413p Helchteren)
|
Onder een geerakker wordt hier verstaan dat deel van een akker dat gerend geploegd moet worden als de akker niet de vorm van een rechthoek of een parallellogram heeft. De benaming voor dit onderdeel is niet zelden ook op de gerende akker in zijn geheel toepasselijk. Opgaven die duidelijk de (geometrische) vorm of een scherpe hoek van een akker bleken te betreffen, zijn in dit lemma echter niet opgenomen. Zie verder ook het volgende lemma. [N 11, 4b + 64; N 11A, 127 + 137f + 137g; N P, 1; A 33, 9 add.; A 33, 10; JG 1a + 1b; JG 2b-4, 7; monogr.]
I-1
|
| 33705 |
gegraven waterloop |
gracht:
graxt (L413p Helchteren),
heulte:
hølt (L413p Helchteren)
|
In het algemeen is in dit lemma sprake van een gegraven waterloop als afscheiding of om overtollig water af te voeren of om te bewateren. In dialectenquêtes zijn er veel vragen gesteld naar de benamingen voor een sloot, graaf of gracht. In de antwoorden bleek veel overlap te zitten. Het gaat hier om waterlopen die verschillend van breedte kunnen zijn. Omdat de antwoorden hierover niet eenduidig waren, was het niet mogelijk aan een begrip een vaste breedte toe te kennen. Algemeen kan men zeggen dat een gracht een bredere sloot is, een graaf een wat bredere, vaak droge sloot, en dat een goot, grub en zouw wat smallere waterlopen zijn. Het overeenkomstige bij alle waterlopen is dat ze gegraven zijn. [N 27, 24; AGV, m1; A 20, 1c; A 20, 1d; A 10, 21; A 2, 48; L 24, 27; L 1a-m; L 36, 4; L A1, 62; Lu 1, 5; R 14, 23j; S 11, 33; monogr.]
I-8
|
| 20692 |
gehakt |
gekapt vlees:
gekapt vlies (L413p Helchteren),
gemalen vlees:
(o.).
gəma͂lə vlis (L413p Helchteren)
|
Fijngehakt vlees (bilber?) [N 16 (1962)] || gehakt vlees [ZND 35 (1941)]
III-2-3
|