e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Helchteren

Overzicht

Gevonden: 2274
BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
inkt inkt: det is blouen ink (Helchteren) Blauwe inkt. [ZND 36 (1941)] III-3-1
inktpot inktpot: inktpot (Helchteren) inktpot [ZND 45 (1946)] III-3-1
inkuilen inkuilen: enkø̜i̯lǝ (Helchteren), kuilen: kø̜ljǝ (Helchteren) De aardappelen worden met de slagkar van het veld naar de boerderij vervoerd en daar op een droge plaats voorlopig opgeslagen om uit te wasemen. Vroeger gebeurde dit in de kelder onder de bakoven (zie aflevering I.6 over de bedrijfsgebouwen van de boerderij). Tegen de winter worden de aardappelen ingekuild, dat wil zeggen in een aardappelkuil of -groeve gestort. De algemene benamingen voor deze handeling staan in dit lemma bijeen. Zie verder het lemma Aardappelkuil, -Groef. [N 12, 28; JG 1a, 1b; S 16; monogr.; add. uit N 12, 29; L 1, a-m; S 19] I-5
inkuipen pekelen: pīkǝlǝ (Helchteren) De stukken vlees rangschikken in de houten kuip waarin ze bewaard worden. Volgens een aantal respondenten (L 163, 265, Q 118, 121, 198) worden de schenken op de bodem gelegd en daarbovenop het spek. Schouderstukken en poten worden ertussen gelegd (L 265). Bovenaan komen ook de ribben te liggen (L 330). [N 28, 111; monogr.] II-1
inleggen (in een voor) inleggen: enlęgǝ (Helchteren), steken: stēǝ.kǝ (Helchteren) Voor de fonetische documentatie van de typen poten en planten zie het lemma Poten; het verspreidingsgebied van zetten in dit lemma komt niet overeen met dat in het lemma Poten; het type is hier dan ook gedocumenteerd. [N 12, 11; JG 1a, 1b; monogr.] I-5
inspannen inspannen: e.nspanǝ (Helchteren) Het opgetuigde paard voor een kar met berries spannen. Men plaatst het tussen de berries, waaraan de draagriem, de brede buikriem, en de strengen worden vastgemaakt. Voor andere voer- en landbouwwerktuigen wordt het paard niet in- maar aangespannen. De term inspannen werd echter ook enkele keren in de hier behandelde betekenis opgegeven. [JG 1b; N 8, 98a; RND 74] I-10
italiaan italiaan: det is nen Italiaon (Helchteren), italianer: det is nen Italianer (Helchteren) Dat is een Italiaan. [ZND 36 (1941)] III-3-1
jan in de zak jan in de zak: jan enə zák (Helchteren) Koek die in een ketel met water gekookt is (broeder?) [N 16 (1962)] III-2-3
jarig zijn verjaren: 016: verjeurde  vərjøərt (Helchteren) Hij is in juli jarig, maar de datum ... ik vergeten. [DC 45 (1970)] III-3-2
jas: algemeen jas: hije is vaoder zenne jas en moeder heur geld, vaoder zen kauw en vaoder zennen hond (Helchteren), op ij in vader zijnen hond een tilde  hey is vá͂der zejyne jas en moeder heur geld, vader sin kóͅw en vá͂der zijnen hond (Helchteren) Jas. Hier is vader zn jas en moeder haar geld... [ZND 44 (1946)] III-1-3