| 19070 |
schelden, schimpen |
kritiek uitoefenen:
kretiek oetoefene (Q039p Hoensbroek)
|
op onwaardige wijze kritiek uitspreken [schimpen, spijkeren] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 33440 |
schelftakkenbossen, schelfhorden |
spelderrijs:
špɛldǝrrīs (Q039p Hoensbroek),
vitsgeerden:
vitš˲gērdǝ (Q039p Hoensbroek)
|
Boven op de beide balkenlagen van de schelf worden ter vorming van de zoldering (ter afdichting) takkenbossen gespreid. Het gebruik van takkenbossen is bij lange na niet algemeen. Een aantal benamingen die op de gebruikte takjes of roeden duiden, kunnen ook in gebruik zijn voor de schelfhorden als deze van takjes of roeden gevlochten worden. De schelfhorden bestaan uit gevlochten matten van twijgen of uit oude lappen stof. Om de afdichting te verbeteren wordt soms leem of stro gebruikt. [N 4A, 13c; N 4, 70]
I-6
|
| 18952 |
schelm |
humorist:
humorist (Q039p Hoensbroek)
|
een persoon die allerlei streken uithaalt op een grappige manier en daarmee geen kwade bedoelingen heeft [kufer, rakker, rekel, schelm, dianter, loebas, brak] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 24897 |
schemeren |
duister worden:
⁄t wuurt duuster (Q039p Hoensbroek),
halfdonker:
halfdonker (Q039p Hoensbroek),
schemeren:
et sjeèmert (Q039p Hoensbroek),
het begint te sjiēëmere (Q039p Hoensbroek),
sjîêmere (Q039p Hoensbroek),
⁄t sjîêmert (Q039p Hoensbroek)
|
schemeren; inventarisatie uitdrukkingen; betekenis/uitspraak [N 22 (1963)] || schemering, de overgang van licht naar donker [grouwe, griebelegrouwe] [N 22 (1963)]
III-4-4
|
| 17728 |
schemeren van de ogen |
duisteren:
t duistert mich vur m`n auge (Q039p Hoensbroek),
schemeren:
het sjīēmert vuur gen ooge (Q039p Hoensbroek),
t schiemert mich vur m`n auge (Q039p Hoensbroek),
t sjīēmert mich vuur de òòge (Q039p Hoensbroek)
|
schemeren voor de ogen, sterretjes zien [mijn oogen schiemere] [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 25023 |
schemering, valavond |
scheem:
sjîêm (Q039p Hoensbroek),
schemer:
der sjiēëmer (Q039p Hoensbroek)
|
schemering, de overgang van licht naar donker [grouwe, griebelegrouwe] [N 22 (1963)]
III-4-4
|
| 20510 |
schenkel |
bout:
bout (Q039p Hoensbroek)
|
schenkel; Hoe noemt U: Het onderste gedeelte van de achterpoot van een rund met het vlees eraan (schinkel, schenkel, bout, schenk, schonk) [N 80 (1980)]
III-2-3
|
| 30119 |
schenkel, formeel |
schenkel:
šęŋkǝl (Q039p Hoensbroek)
|
Doorgaans uit hout vervaardigde, tijdelijke ondersteuning voor een boog. De 'schenkel' bestaat uit twee van rondgezaagd hout vervaardigde schenkelstukken, die met spijkers op elkaar worden bevestigd. Zie ook afb. 32. Twee schenkels onderling verbonden met dunne latten van ongeveer 1 cm dikte noemt men een 'formeel'. Om gewelfkappen tussen ribben te vervaardigen, gebruikt men kleine, beweegbare formelen. Zie ook het lemma 'Troggewelf'. In L 210 werd een formeel toegepast bij bogen dikker dan 22 cm of bogen van 22 cm in kop-strekverband. [N 32, 18; N 54, 145a; monogr.]
II-9
|
| 19564 |
schenkkan |
karaf:
kraf (Q039p Hoensbroek)
|
karaf in het algemeen [N 20 (zj)]
III-2-1
|
| 17829 |
scheppen |
molseren:
mǫwšǝlǝ (Q039p Hoensbroek),
molteren:
smøldǝrǝ (Q039p Hoensbroek),
scheppen:
B.v. van water opscheppen.
ṣəppə (Q039p Hoensbroek)
|
Maalloon scheppen met behulp van de schep. Het aantal kiloɛs dat per 100 kg mocht worden geschept, is, voorzover opgegeven, achter de betrokken plaatsnummers vermeld. Zie ook het lemma ɛmaalloon, maalgeldɛ. In l 270 was het scheppen tot rond 1910 gebruikelijk.' [N O, 38i; JG 1b; Vds 170; Jan 268; Coe 253; Coe 256; monogr.; A 42A, 48] || scheppen [ZND A1 (1940sq)]
II-3, III-1-2
|