id | Begrip | Trefwoord: dialectopgave (plaats) | Omschrijving |
---|---|---|---|
24397 | vos | vos: vòs (Hoensbroek) | vos: Hoe noemt u in uw dialect het roodharige hondachtige roofdier dat kippen steelt en vermaard is om zijn sluwheid? [N100 (1997)] III-4-2 |
33811 | vos, vospaard | voes: vus (Hoensbroek) | Licht- of rosbruin paard met witte manen, staart en poten. Onder de vossen zijn er diverse kleurnuanceringen: roodvossen (rode tot dieprode globe), goudvossen, zweetvossen (zwartachtig rood naar geel overhellend en glimmend), lichte vossen (geelbruin tot geelbruin), donkere vossen (van donkerbruin tot zeer donker roodbruin). [JG 1a, 1b; N 8, 63g, 63h en 63j] I-9 |
23508 | votiefmis | gestichte mis: gesjtichde mes (Hoensbroek) | Een mis die gesticht is krachtens een gelofte, votiefmis. [N 96B (1989)] III-3-3 |
21149 | vrachtwagen | vrachtwagen: vrachwagen (Hoensbroek) | een grote auto voor goederenvervoer [vrachtwagen, camion] [N 90 (1982)] III-3-1 |
33693 | vredewis | schutrijzer: šøtrīǝzǝr (Hoensbroek), vlagje: vlɛxskǝ (Hoensbroek), vreerijs: vrērīs (Hoensbroek) | Bosje stro, gras of iets dergelijks op een stok of tak gebonden, en geplaatst op akkers en weiden, om aan te geven dat deze niet meer toegankelijk zijn o.a. voor weidend vee of jagers. [N M, 26; L 32, 80; monogr.] I-8 |
21398 | vreemde (man) | vreemde, een ~: vreeëme (Hoensbroek) | Noem het (dialect)woord voor: iemand uit den vreemde? [vreemdeling] [N 102 (1998)] III-3-1 |
32943 | vregelpaal | vregelpaal: vrēgǝlpǭl (Hoensbroek) | In de Kempen en in het zuid-oosten van het onderzoeksgbied wordt een tweede boom voor het vastzetten van het hooi op de kar gebruikt. Deze vregelpaal is (doorgaans draaibaar) onder in de bak van de hoogkar gemonteerd en loopt door het midden van het verzwaarde dwarse sluithout, de bril. Het bindtouw werd dan om deze vregelpaal heengeslagen en daarna werd deze door middel van een stok of knuppel, de vregelstok, aangedraaid. Zie ook de toelichting bij het lemma ''vregelstok'' en afbeelding 15. De foto''s van afbeelding 15 zijn genomen in Mechelen aan de Maas (Q 9). [N 17, 14a; JG 1d, 2c; monogr.] I-3 |
32944 | vregelstok | vregelaar: vrīgǝlīr (Hoensbroek), vregelknuppel: vrēgǝlknøpǝl (Hoensbroek), vregelshout: vrēgǝlshōl (Hoensbroek), vregelstek: vrēgǝlštęk (Hoensbroek) | De stok waarmee de vregelpaal wordt aangedraaid of waarmee het bindtouw als een knevel kan worden aangespannen; zie de toelichting en de afbeelding bij het lemma ''vregelpaal''. Voor enkele opgaven is niet vast te stellen of de lange vregelpaal of de korte vregelstok is bedoeld; ze staan achterin het lemma bijeen. [N 17, 14c; JG 1d, 2c; add. uit N 17, 140; monogr.] I-3 |
19341 | vreugde | vreugde: vreugde (Hoensbroek) | een gevoel van blijdschap in het algemeen [plezier, lol, vreugd] [N 85 (1981)] III-1-4 |
20294 | vriend | kameraad: kammeraod (Hoensbroek), vriend: vrøntj (Hoensbroek) | vriend of vriendin in het algemeen [kameraad, gespan, makker] [N 85 (1981)] || vriend(in) [RND] III-3-1 |